پهنای باند انواع حافظه‌ی DDR3 و DDR4 و GDDR5 و ساختار حافظه، کنترلر حافظه، باس داده، آدرس و دستور و پیکربندی رم دو کاناله و دیگر مشخصات حافظه‌های DRAM در تراشه‌های دستاپی، کارت گرافیک‌ها و سیستم روی چیپ‌های گوشی و تبلت، از موضوعاتی است که در این مقاله مرور می‌کنیم.

با حوصله و دقت ما را همراهی کنید.

حافظه‌های GDDR5X به زودی در صنعت کارت گرافیک به کار می‌روند. پهنای باند دو برابر، توان مصرفی در حد GDDR5 و 1.5 الی 2 برابر شدن ظرفیت حافظه، از جمله برتری‌های GDDR5X است. در ادامه به بررسی و مقایسه GDDR5X با GDDR5 می‌پردازم.

فصل پایانی سال 2015 سازمان استانداردسازی حافظه‌هایی با دسترسی تصادفی (به اختصار DRAM و اصطلاحاً رم) مشخصات GDDR5X را نهایی کرد. حافظه‌های GDDR5X کم و بیش در نسل بعدی کارت گرافیک‌ها به کار می‌روند و از این رو استاندارد تصویب شده، اهمیت بسزایی دارد. GDDR5X مثل نسل‌های قبلی GDDR برای ایجاد تغییر و تحول بزرگ در معماری حافظه‌ی کارت گرافیک معرفی نشده بلکه پایه و اساس آن مثل GDDR5 است و هدف اصلی صرفاً بهبود عملکرد و رفع برخی محدودیت‌های فیزیکی است.

سوال بسیار ساده است: رم DDR4 چه فرقی با رم DDR3 دارد؟ شاید این دو نوع رم، کاملاً متفاوت به نظر برسند و تصور شود که نسل جدید، تفاوتی بسیار زیاد دارد. در ادامه نگاهی کوتاه به تفاوت‌های تکنولوژی جدید رم با نسل قبلی خواهیم داشت.

از چند سال پیش رم‌های DDR4 به بازار سرورها راه یافتند اما تا معرفی پلتفرمی ارزان و مقرون به صرفه، کمتر در مورد DDR4 خواندیم و شنیدیم. اکنون با معرفی نسل ششم پردازنده‌های Core اینتل و مادربوردهای سری 10، بالاخره DDR4 انتخابی منطقی برای کاربران حرفه‌ای شده و می‌توان روی آن حساب ویژه‌ای باز کرد.

در ادامه مروری بر تفاوت‌های رم DDR4 و DDR3 خواهیم داشت.

رم لپ‌تاپی یا SO-DIMM که SODIMM نیز گفته می‌شود، از نظر عملکرد و سرعت مشابه رم‌های دستاپی هستند و ویژگی اصلی این است که ابعاد کوچک‌تری دارند.

معمولاً رم‌های لپ‌تاپی سرعت‌های بسیار بالا و طبعاً توان مصرفی زیادی ندارند اما از نظر تایمینگ مشابه رم‌های دستاپی هستند. در ادامه با انواع DDR4 SO-DIMM و نسل‌های قبلی آشنا می‌شویم.

نسل اول حافظه‌ی HBM در تراشه‌ی فیجی ای‌ام‌دی به کار رفت و اکنون نسل دوم یا HBM2 توسط JEDEC استاندارد شده است. در ادامه به معرفی حافظه‌ی HBM2 و مشخصه‌ها و ویژگی‌های آن می‌پردازم.

سامسونگ چند روز پیش اعلام کرد که تولید انبوه HBM2 را آغاز کرده است. هاینیکس هم به عنوان دیگر تولیدکننده‌ی بزرگ حافظه در جهان، حافظه‌های HBM2 تولید می‌کند و به این ترتیب در کارت گرافیک‌های جدید و رده‌اول، حافظه‌ی HBM2 متداول می‌شود.

مفهوم تراکم پیکسلی را قبلاً در دانش‌نامه‌ی اینتوتک توضیح دادیم. تعداد پیکسل در یک اینچ یا تراکم پیکسل‌ها با توجه به فاصله‌ی کاربر از نمایشگر گوشی، تبلت، مانیتور، تلویزیون و ... خوب یا معمولی و کم است. تراکم پیکسلی بدون در نظر گرفتن فاصله از نمایشگر، مفهوم کاربردی ندارد و در حقیقت اگر فاصله زیاد باشد، هر نمایشگری خوب محسوب می‌شود. در ادامه با رزولوشن زاویه‌ای نمایشگر و چشم آشنا می‌شویم.

با توضیحی که در ابتدا دادیم، روشن است که توانایی چشم انسان در تفکیک عناصر کوچک، بسته به فاصله متفاوت است. به عنوان مثال یک پیکسل سوخته روی نمایشگر 1080p گوشی، از فاصله‌ی یک متری شناسایی نمی‌شود اما از فاصله‌ی 20 یا 15 سانتی‌متری، احتمالاً همه‌ی کاربران آن را می‌بینند.