اسپیکر بلوتوث چیست و چه کاربردها و انواعی دارد؟

این روزها اسپیکر بلوتوث با توجه به گسترش استفاده از گوشی و تبلت و سایر وسایل همراه، مقوله‌ای جذاب است که می‌خواهیم با انواع آن و قابلیت‌ها و ویژگی‌های آن بیشتر آشنا شویم.

اسپیکر گوشی و تبلت معمولاً کیفیت و قدرت مطلوبی ندارد و یکی از بهترین جایگزین‌های آن، اسپیکر بلوتوث است. این روزهای انواع و اقسام اسپیکرهای بلوتوث در بازار محصولات الکترونیکی وجود دارد. برخی گران و با کیفیت هستند و برخی ارزان و معمولی. برخی دارای امکانات کاربردی جالب و مفیدی هستند و برخی فقط کار اصلی خود یعنی پخش صدا را انجام می‌دهند. می‌خواهیم نگاهی اجمالی به ویژگی‌ها و امکانات اسپیکرهای بلوتوث داشته باشیم تا قبل از جست‌وجو برای انتخاب بهترین محصولات ببنیم چه امکانات و نکات مهمی در این زمینه وجود دارد.

اسپیکر بلوتوث چیست؟

شاید اسپیکرهای بلوتوث را در قفسه‌ی مغازه‌ها دیده باشید، بلندگوهایی کوچک و جمع و جور که معمولاً با باتری کار می‌کنند و از طریق بلوتوث به گوشی و تبلت وصل می‌شوند. بلندگوها یا به عبارتی اسپیکرهای معمولی با جک هدفون یعنی همان فیش 3.5 میلی‌متری آشنا به گوشی و تبلت متصل می‌شوند. اگر سیستم استریوی قدرتمندی داشته باشید، هر یک از دو بلندگوی اصلی آن با یک کابل ضخیم به بخش مرکزی که اَمپلیفایر یا به اصطلاح آمپلیفایر است، وصل می‌شود.

ممکن است سیستم صوتی بسیار ساده باشد و با سیم نازکی به دو بلندگوی کوچک وصل شود. بلوتوث ارتباط ساده‌تری است که به سیم نیاز ندارد. در ضمن به جز اسپیکر بلوتوث، هدست‌ها و هدفون‌ها و نیز ایرفون‌های کوچک هم با بلوتوث به انتقال صدا می‌پردازند. بنابراین بلوتوث فقط برای ارسال فایل نیست، داده‌های مربوط به صدا را هم می‌توان از طریق آن جابجا کرد. هدست‌های دور گوش، ایرفون‌های تکی یا استریو، ایرفون‌های استریوی دور گردن، هدست‌های استریوی دور گردن و بالای سر، انواع مختلف هدست‌ها و ایرفون‌های بلوتوث هستند. اما اسپیکرهای بلوتوث از نظر ظاهر و نحوه‌ی استفاده چنین تنوعی ندارند. 

اسپیکر Wi-Fi و Bluetooth

وای-فای هم می‌تواند برای انتقال صدا و با توجه به سرعت زیاد آن حتی برای انتقال و به اصطلاح استریم ویدیو به کار برده شود. اسپیکر و هدست وای-فای هم در بازار محصولات الکترونیکی وجو دارد اما فرق آن با بلوتوث چیست؟ اولین تفاوت در قابلیت حمل است. اسپیکر بلوتوث معمولاً کوچک‌تر و کم‌مصرف‌تر و در نتیجه سبک‌تر است در حالیکه اسپیکرهای وای-فای، حجیم‌تر و سنگین‌تر هستند و بهتر است در یک موقعیت ثابت مورد استفاده قرار گیرند. دومین تفاوت به روش ارتباط وسایل برمی‌گردد. در بلوتوث رابطه مستقیم است اما در وای-فای معمولاً ابزار دیگری مثل مودم یا روتر نیاز است.

در واقع شبکه‌ای از وسایل خانه از طریق وای-فای با هم لینک می‌شوند که اسپیکر وای-فای هم می‌تواند یکی از آن وسایل باشد. البته مزیت اسپیکر وای-فای این است که وسایل مختلف از طریق شبکه با آن در ارتباط هستند و می‌توانند صدا را از آن پخش کنند. سومین تفاوت به سرعت و کیفیت ارتباط بی‌سیم مربوط می‌شود. وای-فای ممکن است تا 100 متر فاصله را هم پوشش دهد اما بلوتوث به 30 فوت یا حدود 10 متر محدود می‌شود. عملاً با توجه به محیط شلوغ منازل و سایر اماکن شهری، برد مفید بلوتوث و وای-فای بسیار کمتر است. مثلاً در مورد بلوتوث فاصله‌ی 5 یا 6 متر، معقول‌تر است و در مورد وای-فای بسته به تعداد دیوارها و وسایل موجود، برد مفید ممکن است حتی کمتر از 15 متر باشد. برد عملی وای-فای و بلوتوث به کیفیت تراشه‌ی مربوطه و نیز قدرت آنتن هم بستگی دارد. آخرین تفاوتی که با توجه به سرعت و قدرت وای-فای بدیهی به نظر می‌رسد، مصرف انرژی بیشتر است. بلوتوث کم‌مصرف‌تر است و در نتیجه سرعت و برد آن هم کمتر است.

تداخل الکترومغناطیسی

بسته به کم و کیف انتقال سیگنال به صورت بی‌سیم و اینکه چه قدر تداخل سیگنال در محیط پیش می‌آید، کیفیت صدای وسایل مبتنی بر وای-فای و بلوتوث تعیین می‌شود. معمولاً وای-فای با توجه به سرعت و قدرت بیشتر، گزینه‌ی کامل‌تری است اما اگر محیط پر از ابزارهای وای-فای باشد، حتی وای-فای هم جوابگو نخواهد بود. شبیه این پدیده را در موس و کیبورد بی‌سیم شاهد هستیم. وقتی مودم را در کنار موس و کیبورد قرار می‌دهیم، عملکرد موس تحت‌الشعاع امواج مودم قرار می‌گیرد. در این صورت نتیجه‌ی نهایی شکایت کاربر از پرک زدن و کندی عکس‌العمل موس و یا کیبورد است. همین پدیده در مورد بلوتوث و وای-فای هم اتفاق می‌افتد به این صورت که گاهی صدا قطع و وصل می‌شود و گاهی ارتباط به کلی قطع می‌شود و باید برای برقراری مجدد ارتباط، صبر کرد و حتی از اول تنظیمات را انجام داد.

چرا به اسپیکر بلوتوث نیاز پیدا می‌کنیم؟

این سوالی است که قبل از خرید باید خودتان به آن پاسخ دهید. در واقع منظور من این است که کاربرد اسپیکر معمولی، اسپیکر بلوتوث یا وای-فای، بسته به شرایط استفاده‌ی شما متفاوت است. ممکن است یک اسپیکر معمولی با هزینه‌ی کمتر و کیفیت مطلوب، کار شما را راه بیاندازد و ممکن است موضوع بر عکس باشد، یعنی شما به ابزاری که حتماً قابل حمل باشد نیاز داشته باشید. اسپیکرهای بلوتوث سنگین و حجیم هم برای کاربردهای خانگی، گذاشتن در قفسه‌ی کتابخانه یا جای‌جای دکوراسیون منزل و محل کار و حتی پشت ماشین وجود دارند. این دسته از اسپیکرهای بلوتوث قابلیت حمل خوبی ندارند اما کاربردهای خاص خود را دارند. در این مقاله به این دسته نمی‌پردازیم. هدف آشنایی با انواع قابل حمل است.

مراحل جست و جو و انتخاب بهترین مدل‌ها

در خرید اسپیکر بلوتوث هم مثل خرید هر وسیله‌ی دیگری اولین کاری که باید انجام داد، مشخص کردن کاربرد و نیاز است. باید ببینیم چه ابعاد و اندازه‌ای مناسب است، چه قدر عمر باتری و چه وزنی مطلوب است. کیفیت صدا و بلندی آن چه قدر باشد که راضی شویم.

اندازه یا فرم فکتور (Form Factor)

مهم‌ترین و اصلی‌ترین فاکتور، بررسی ابعاد سیستم صوتی موردنیاز است. گاهی مشتری یک سیستم صوتی بلوتوث بزرگ را می‌خرد و پس از مدتی به این نتیجه می‌رسد که ابعاد و وزن محصول، مطلوب نیست. دو اندازه‌ی کلی برای اسپیکرهای بلوتوث وجود دارد. البته منظور مدل‌های قابل حمل است.

دسته‌ی اول اولترا پورتابل هستند به این معنی که در جیب جا نمی‌شوند اما به راحتی در جیب کت یا در کیف‌های کوچک جای می‌گیرند. وزن این مدل‌ها کمتر از 400 گرم است و کیفیت صدای معمولی دارند. البته در مقایسه با گوشی و تبلت، کیفیت به مراتب بالاتری دارند. دسته‌ی دوم نیمه پرتابل هستند. به این معنی که وزنشان از 400 گرم اسپیکرهای اولترا پرتابل به ارقامی مثل 2 یا 3 کیلوگرم افزایش می‌یابد. برای حمل بلندگویی که 3 کیلوگرم وزن دارد، قطعاً نمی‌توان از یک کیف کوچک و ساده‌تر از آن، جیب کت استفاده کرد.

برخی مدل‌های کیف مخصوص دارند، برخی دسته‌‌ای در بخش بالایی دارند و خلاصه حملشان ساده نیست. اما کیفیت و صدا به مراتب بهتر است. قبل از خرید در مورد اندازه و وزن تصمیم خود را بگیرید چرا که تنوع مدل‌ها بسیار زیاد است.

اندازه، تفکیک صدا و چیدمان بلندگوها

مدل‌های سنگین‌تر و بزرگ‌تر، درایور قوی‌تر و باکیفیت‌تری دارند.

منظور از درایور در تمام سیستم‌های صوتی، بلندگو است، بخشی که صدا را با لرزش دیافراگم ایجاد می‌کند.

اسپیکرهای بلوتوث رده پایین و کوچک، فقط یک درایور دارند، حتی استریو هم نیستند و تفاوتشان با گوشی و تبلت، فقط در قدرت صدا خلاصه می‌شود. درایوری با توان مصرفی کم مثل 1 وات صدا را ایجاد می‌کند. به این سیستم‌های تک‌بلندگو، مونو می‌گویند که مقابل واژه‌ی استریو به معنی سیستمی با دو بلندگو قرار می‌گیرد.

قدرت صدا

یک روش مشخص کردن قدرت صدای یک بلندگو، ذکر توان مصرفی آن است. بیشتر مدل‌ها حداقل دو درایور دارند و به اصطلاح استریو هستند. البته برخی مدل‌ها علاوه بر دو درایور، یک بلندگوی فرکانس پایین که به ساب یا ساب‌ووفر معروف است هم دارند. به این سیستم‌ها اصطلاحاً 2.1 گفته می‌شود. برخی دارای ساب‌ووفر پسیو هستند، مثلاً مدل Braven BR-1 علاوه بر دو درایور اصلی، یک ساب‌ووفر پسیو هم دارد و روی هم رفته توان همه‌ی بلندگوها 6 وات است. مدل‌های بزرگ‌تر مثل NYNE Bass که 150 دلار برایتان آب می‌خورد، 35 وات قدرت دارد. این مدل دارای دو درایور اکتیو و یک ساب‌ووفر اکتیو است.

در عمل مقایسه‌ی صدای سیستم 35 واتی با سیستم کوچک 6 واتی و از آن مهم‌تر، Soundstage یا تفکیک فرکانسی و مکانی صدا، کاربر را به این نتیجه می‌رساند که بهتر است مقایسه‌ای بین یک اسپیکر بلوتوث رده‌پایین و سبک با یک محصول گران‌قیمت انجام ندهد.

بررسی اندازه‌ی باتری

اسپیکرهای بلوتوث معمولاً از باتری استفاده می‌کنند و بسیاری از مدل‌ها بدون کابل برق هستند. اما آیا می‌شود برای مقایسه‌ی باتری و شارژدهی آن فقط به ظرفیت باتری بر حسب میلی‌آمپرساعت بسنده کرد؟

قطعاً اینگونه نیست همان‌طور که در گوشی‌ها و تبلت‌ها هم ظرفیت و اندازه‌ی باتری مشخص‌کننده‌ی میزان کارکرد با شارژ باتری نیست.در تخمین کارکرد با شارژ باتری، هم ظرفیت باتری مهم است و هم میزان توان مصرفی اسپیکر بلوتوث.اسپیکرهای کوچک ممکن است باتری کوچکی مثل 1400 میلی‌آمپرساعت داشته باشند و با همین باتری کوچک هم بیش از 12 ساعت بدون نیاز به شارژ، کار کنند. اما مدل‌های بزرگ‌تر که کمتر قابل حمل هستند، باتری بزرگی دارند ولیکن با توجه به مصرف بیشتر، زودتر به شارژ مجدد نیاز پیدا می‌کنند. مثلاً اسپیکری که قبلاً مثال زدیم، با باتری 4400 میلی‌آمپرساعتی خود، حدود 10 ساعت شارژ نگه می‌دارد.

بهترین کار این است که ببینیم سازنده‌ی محصول در صفحه‌ی مشخصات، چند ساعت کارکرد را ذکر کرده است. البته سازندگان معمولاً شرایط را ایده‌آل و خوب در نظر می‌گیرند، مثلاً فرض می‌کنند که موسیقی با آخرین صدای اسپیکر پخش نمی‌شود و همچنین نوع موسیقی به گونه‌ای است که برای بازسازی صدای مورد نظر، انرژی کمتری لازم است. از همه بدتر این است که برخی سازندگان اعداد تبلیغاتی روی جعبه‌ی محصول درج می‌کنند که در واقع فریب دادن مشتری است.

بنابراین یک مورد دیگر را هم چک کنید و خودتان سرانگشتی حساب کنید. مثلاً: باتری 1400 میلی‌آمپرساعتی قادر است 1400 میلی‌آمپر جریان الکتریکی را در یک ساعت و با ولتاژ استاندارد باتری‌های لیتیوم یونی و لیتیوم پلیمری تحویل دهد. توانی که در این 1 ساعت تحویل داده می‌شود، 3.6 ولت ضربدر 1.4 آمپر است، یعنی حدود 5 وات. بنابراین اگر Braven BR-1 را با آخرین حد صدا و برای پخش پرصداترین موسیقی‌ها استفاده کنیم، دو بلندگوی آن با مجموعاً 3 وات مصرف، حدود 1 ساعت و 40 دقیقه کار خواهند کرد. البته ممکن است در برخی اسپیکرها ولتاژ باتری با سری کردن دو سلول، 7.2 ولت باشد.

سایر قابلیت‌ها و امکانات مهم

قابلیت شارژ گوشی و تبلت با باتری اسپیکر

برخی مدل‌ها قابلیتی به نام Battery Sharing دارند که در به اشتراک‌گذاری باتری داخلی با گوشی و تبلت و سایر وسایل همراه مفید واقع می‌شود. بیشتر مدل‌های رده متوسط به بالا این ویژگی را دارند و با اتصال یک کابل USB و فشار دکمه‌ی مخصوص این کار، می‌توان وسایل همراه را شارژ کرد. در حقیقت نقش یک پاور بانک (Power Bank) را برایتان بازی می‌کنند.

در اسپیکر بلوتوث کوچکی که مثال زدیم، باتری 1400 میلی‌آمپری استفاده شده که تقریباً در حد آیفون 5 است. مدل‌های بزرگ‌تر، باتری بزرگ‌تری هم دارند و از این نظر در مسافرت‌ها می‌توان از آنها را به عنوان یک پاور بانک خوب استفاده کرد.

طراحی خوب و مقاوم برای شرایط سخت

اگر می‌خواهید اسپیکر بلوتوث را در اماکنی مثل منزل و محل کار استفاده کنید، احتمالاً شرایط کاری دشوار نیست ولیکن اگر می‌خواهید اسپیکر را در مسافرت‌های طولانی به کوهستان، جنگل و کنار دریا ببرید، حتماً به ساختار و طراحی آن توجه کنید. متأسفانه در مورد اسپیکرهای بلوتوث فعلاً استانداردی تدوین نشده که میزان مقاومت آن در شرایط سخت را مشخص کند. بنابراین چاره‌ای جز مطالعه‌ی مشخصات کامل، بررسی بدنه، مطالعه‌ی بررسی‌ها و پرسیدن از دیگر کاربران وجود ندارد.

در مورد بدنه دقت کنید که لزوماً سختی ظاهری به معنی افزایش مقاومت در برابر ضربه نیست بلکه ترکیبی از لاستیک، فوم و مواد فلزی به شکل بهینه موجب افزایش سختی و مقاومت در برابر ضربات احتمالی می‌شود.مثلاً مدل Nyne گوشه‌هایی دارد که با جنس لاستیکی به خوبی ضربه را پخش می‌کنند. در عوض Braven BR-1 با این ادعا فروخته می‌شود که قادر است 30 دقیقه در عمق 1 متری آب کار کند و آسیب نبیند. پورت‌های آن هم با درپوش لاستیکی در برابر نفوذ آب مقاوم می‌شود و خود درایور هم عایق‌بندی شده است.

ورودی هدفون و میکروفون داخلی، دو قابلیت کمیاب

برخی اسپیکرها علاوه بر اتصال بی‌سیم از طریق بلوتوث، یک روش ارتباطی قدیمی‌تر هم دارند و آن فیش 3.5 میلی‌متری صداست که در اسپیکرهای کامپیوتر به وفور آن را دیده‌ایم. شاید این ویژگی به نظر کاربردی نیاید اما ممکن است برخی از کاربران و حتی خود شما هم به آن احتیاج پیدا کنید. مثلاً زمانی که یک ابزار قابل حمل دارای بلوتوث نباشد و یا روشن کردن بلوتوث با مشکل روبرو شود.

قابلیتی کمیاب دیگر که البته در مورد دو اسپیکر بلوتوثی که مثال زدیم، موجود است، ویژگی عملکرد به جای بلندگوی گوشی و تبلت است. به این معنی که مثل یک هدست و هندزفری بلوتوث، تمام صداها را می‌توان از اسپیکر بلوتوث شنید. حتی جالب است که دو مدل مورد بحث ما، هر دو دارای میکروفون داخلی هم هستند و می‌توان برای تماس صوتی به طور کامل از آنها استفاده کرد.

برای برقراری تماس در این نوع اسپیکرها، دکمه‌ای هم در نظر گرفته شده که به منزله‌ی برداشتن و گذاشتن گوشی است.

جمع‌بندی و سخن آخر

قبل از خرید اسپیکر بلوتوث در درجه‌ی اول وزن و اندازه‌ی آن را مشخص کنید و در این مورد به کیفیت صدا هم توجه داشته باشید. سپس سراغ باتری داخلی و عمر آن بروید و ببینید آیا به اندازه‌ی کافی کار می‌کند یا نه. پس از آن نوبت به بررسی بدنه، ضد آب بودن و مقاومت به ضربه می‌رسد و در نهایت به امکان پخش تمام صداهای گوشی و تبلت و همچنین استفاده از باتری داخلی به عنوان شارژر گوشی و تبلت می‌رسد. تمام موارد فوق به کاربرد شخصی شما وابسته هستند و به عبارتی نمی‌توان یک نسخه برای همه پیچید!

اینتوتک