چندی پیش نسل جدید سی پی یو توسط ای ام دی معرفی شده که معماری آن Zen 4 است. در این نسل هم انواع سی پی یو amd بر حسب عملکرد و قیمت به Ryzen 7 و Ryzen 5 و Ryzen 3 تقسیم می‌شود و به عنوان مثال مدل Ryzen 7 8700G یکی از محصولات رده اول نسل جدید است.
پردازنده‌های رایزن سری ۸۰۰۰ روی مادربوردهایی با سوکت AM5 نصب می‌شوند و این نسل نیز از نظر توان مصرفی در قیاس با پردازنده‌های هم‌رده اینتل، وضعیت بهتری دارد و کمتر داغ می‌کند. در ادامه به مشخصات چند مدل معرفی شده می‌پردازیم.
سی پی یو رایزن چیست؟
خلاصه بگوییم: رایزن یک نام تجاری است که AMD برای پردازنده‌های جدیدی که طی چند سال اخیر معرفی کرده، انتخاب کرده است. سی پی یو رایزن 7 یا رایزن 9 در هر نسل بهترین است و سی پی یو رایزن 5 و رایزن 3 مدل‌های ارزان‌تر و ضعیف‌تر هر نسل است.
اگر به چند سال قبل برگردیم، همواره اینتل برنده‌ی رقابت در بازار CPU بود و به همین جهت بیشتر افرادی که آشنایی زیادی با سخت‌افزار کامپیوتر ندارند، وقتی از پردازنده سخن به میان می‌آید، یاد Intel و واژه‌هایی مثل Core i7 می‌افتند. اما در چند سال اخیر که AMD معماری Zen را معرفی کرده، برخی از حرفه‌ای‌ها با نگاهی به بنچ‌مارک‌ها و بررسی توان مصرفی و دمای پردازنده‌ها و امکانات مادربوردها و سایر موارد جزئی‌تر، به جای پردازنده اینتل سراغ محصولات AMD می‌روند. به تدریج محبوبیت AMD در میان گیمرها نیز بیشتر شده به خصوص که بعضی از پردازنده‌های معرفی شده، نوعی کش خاص برای بهبود سرعت اجرای بازی‌ها دارد. منظورمان مدل‌هایی با پسوند X3D نظیر AMD Ryzen7 5800X3D است.
منظور از بنچ‌مارک، تست‌های تخصصی که برای عملکرد پردازنده در امور مختلف امتیاز تعیین می‌کند.
پردازنده‌های Ryzen طی چند سال اخیر بهینه‌تر شده‌اند و به عنوان مثال مدل‌های رایزن سری ۵۰۰۰ بهتر از محصولات مشابه سری ۳۰۰۰ است. اخیراً نوبت به معماری Zen 4 و پردازنده‌های رایزن سری ۸۰۰۰ رسیده است.
تفاوت پردازنده ryzen و core نسل جدید
خلاصه بگوییم: با پرداخت هزینه برابر، عملکرد پردازنده اینتل و ای‌ام‌دی نزدیک به هم است. معمولاً پردازنده اینتل هسته‌های بیشتر و توان مصرفی بالاتری دارد و کولینگ گران‌تری نیاز دارد در حالی که خرید پردازنده رایزن ای‌ام‌دی که کم‌مصرف‌تر است، ارزان‌تر تمام می‌شود و عملکرد آن در بازی‌ها و عموم برنامه‌های سبک بهتر است.
در اواسط سال 2024 پردازنده‌های نسل ۱۴ خانواده Core اینتل در بازار کامپیوتر و لپ‌تاپ موجود است و ای‌ام‌دی نیز پردازنده‌های سری ۷۰۰۰ و برخی مدل‌های سری ۸۰۰۰ را روانه‌ی بازار می‌کند. اینتل در طراحی پردازنده‌های نسل ۱۳ و ۱۴، تعداد هسته‌ها را افزایش داده و در کنار هسته‌های بزرگ و پرمصرف، هسته‌های کم‌مصرف و کوچک برای پردازش‌های سبک‌تر در نظر گرفته است. اما به طور کلی لیتوگرافی پردازنده به خوبی محصولات AMD نیست و در نتیجه توان مصرفی پردازنده‌های نسل ۱۳ و ۱۴ اینتل، بالاتر از سی پی یو رایزن 7 یا رایزن 5 ای‌ام‌دی است. لذا به فن و هیت‌سینک قوی‌تری احتیاج دارید که هزینه‌ی سیستم را افزایش می‌دهد.
نکته‌ی دیگر این است که عملکرد پردازنده‌های ای‌ام‌دی در عموم برنامه‌های سبک و بازی‌ها کمی بهتر از پردازنده‌های هم‌رده اینتل است. البته منظور ما از هم‌رده، پردازنده‌ای با قیمت مشابه است. ممکن است یک Core i7 گران‌قیمت، بهتر از رایزن 7 باشد ولیکن مقایسه کردن پردازنده بدون در نظر گرفتن قیمت سی پی یو و کولینگ موردنیاز و همین‌طور مادربورد، صحیح نیست.
جدول مقایسه سی پی یو amd رایزن ۸۰۰۰
تاکنون چند مدل خاص از پردازنده‌های نسل جدید ای‌ام‌دی معرفی شده و هنوز سری کامل رونمایی نشده است. در نسل جدید از معماری Zen 4 استفاده شده و در مدل‌هایی که پسوند G دارند، پردازنده‌ی گرافیکی مجتمع موجود است و می‌توان بدون خرید کارت گرافیک، سیستم را تکمیل کرد. البته برای بازی کردن و کار گرافیکی سنگین، روی پردازنده گرافیکی مجتمع حساب باز نکنید.
در مدل‌هایی که پسوند F به چشم می‌خورد، پردازنده گرافیکی مجتمع موجود نیست و لذا خرید کارت گرافیک برای سیستم ضروری است. در واقع ای‌ام‌دی شیوه انتخاب پسوند را طبق نام‌گذاری اینتل انتخاب کرده تا مشتریان دچار سردرگمی نشوند.
دقت کنید که در مدل Ryzen 7 8700F پردازنده هوش مصنوعی فعال است اما در Ryzen 5 8400F این پردازنده غیرفعال است. سایر مشخصات پردازنده‌هایی که پسوند F و G دارند، مشابه است و فقط کمی سرعت کلاک پردازنده در حالت پایه و بوست متفاوت است. خوشبختانه در این نسل جدید هم توان مصرفی پردازنده ۸ هسته‌ای به طور معمول ۶۵ وات است! و خوشبختانه ای‌ام‌دی این پردازنده‌ها را به همراه فن و هیت‌سینک نیز عرضه می‌کند تا مشتری نیازی به خرید کولینگ گران‌قیمت نداشته باشد.
جدول زیر مشخصات ۴ مدل اولی که ای‌ام‌دی معرفی کرده را مشاهده می‌کنید. توجه کنید که سرعت‌ها بر حسب گیگاهرتز است.
| مدل پردازنده | معماری |
قیمت (دلار) |
تعداد هسته و ترد پردازشی |
سرعت کلاک پایه و سرعت بوست (گیگاهرتز) |
توان (وات) |
کش سطح ۲ (مگابایت) |
کش سطح ۳ (مگابایت) |
پردازنده گرافیکی مجتمع |
سرعت پردازنده گرافیکی (گیگاهرتز) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ryzen 7 8700G | Zen 4 | 329 | 8 / 16 | 4.2 / 5.1 | 65 | 8 | 16 |
Radeon 780M |
2.9 |
| Ryzen 7 8700F | Zen 4 | 299 | 8 / 16 | 4.1 / 5.0 | 65 | 8 | 16 | ندارد | ندارد |
| Ryzen 5 8600G | Zen 4 | 229 | 6 / 12 | 4.3 / 5.0 | 65 | 6 | 16 |
Radeon 760M |
2.8 |
| Ryzen 5 8400F | Zen 4 | 189 | 6 / 12 | 4.2 / 4.7 | 65 | 6 | 16 | ندارد | ندارد |
همان‌طور که در جدول فوق مشاهده می‌کنید، قیمت Ryzen 5 8400F فقط ۱۸۹ دلار است و این یعنی کار اینتل دشوار می‌شود چرا که این پردازنده ۶ هسته‌ای از نظر عملکرد در بازی‌ها در حد ۱ الی ۱۴ درصد از پردازنده‌ی Core i5-13400F بهتر است و قیمت آن نیز پایین‌تر است. مدل Ryzen 7 8700F نیز رقابت را بر Core i5-14400F تنگ کرده و به طور متوسط در تست‌ها ۱۰ تا ۲۲ درصد سریع‌تر عمل می‌کند.
این ارقام نتیجه‌ی تست‌های AMD است ولیکن در تست بی‌طرفانه هم معمولاً عملکرد پردازنده AMD بهتر از پردازنده هم‌قیمت با برند اینتل است.
به عنوان مثال در بنچ‌مارک تبدیل ویدیو به کمک x265، سرعت سی پی یو رایزن 7 جدید، ۲۱ درصد بیشتر از Core i5-14400F است یا به صورت مشابه سرعت اجرای بازی Elden Ring و چند بازی دیگر، حداکثر ۲۰ درصد بالاتر است!
با توجه به ارقامی که ای‌ام‌دی ارایه کرده، احتمالاً حرفه‌ای‌های سخت‌افزار در اسمبل کردن سیستم جدید باز هم سراغ مادربورد با سوکت AM5 و پردازنده رایزن می‌روند.
tomshardwareاینتوتک