جمله‌ی آزار دهنده‌ی This copy of Microsoft Windows is not Genuine که معمولاً در ویندوزهای کرک شده با آن مواجه می‌شویم، موضوع این مقاله است. می‌خواهیم علت نمایش این پیام و محدودیت‌های ویندوزی که جنیوئن نیست را بشناسیم.
مفهوم Genuine نبودن یا غیراصل بودن ویندوز
شاید ویندوز به شما جمله‌ای شبیه You may be a victim of software counterfeiting را نمایش دهد، پیامی که در نسخه‌های مختلف ویندوز با ظاهر و احتمالاً تفاوت‌های کوچک نشان داده می‌شود اما مقصودش یکی است، اینکه ویندوز شما اصل نیست! مثلاً نسخه‌ای که کرک شده یا دوره‌ی استفاده‌ی آزمایشی آن پایان یافته است.
چند روز پیش هم مایکروسافت خبر جالبی برایمان داشت، اینکه می‌توان ویندوز 10 را روی ویندوزهای غیراصل هم نصب کرد! اما به هر حال ویندوز شما مثل ویندوزی که فعال شده و لایسنس قانونی دارد، نخواهد شد.
در ویندوز فرآیندی به اسم Windows Activation داریم که طی آن لایسنس ویندوز بررسی و تأیید اعتبار می‌شود. در واقع مایکروسافت با چک کردن کلید لایسنس ویندوز، مراقب است که شما مثل هزاران نفر دیگر از یک کلید استفاده نکرده باشید و همین‌طور کلید استفاده شده، جزء کلیدهای بی‌اعتبار نباشد.
کامپیوترهای ویندوزی و به خصوص لپ‌تاپ‌ها که معمولاً نسخه‌ای خاص از ویندوز رویشان نصب شده، شامل نسخه‌ای پیش‌فعالسازی شده هستند. سازنده مراحل فعالسازی را طی کرده و نیازی به تکرار آن نیست اما اگر روی همین محصولات ویندوز نصب کنیم و یا ویندوز موجود را حذف کرده و ویندوزی جدید نصب کنیم، باید مراحل فعالسازی را تکرار کرد.
نمایش پیام غیراصل بودن ویندوز در کامپیوترهای آماده و لپ‌تاپ‌ها ممکن است به این علت باشد که فروشنده هزینه‌ی خرید لایسنس معتبر ویندوز را دریافت کرده ولی حقیقت امر این است که نسخه‌ای کرک شده و یا بدون کلید معتبر را نصب کرده است. در این صورت بهتر است اعتراض خود را علنی کنید!
محدودیت‌های ویندوز غیراصل
طبعاً ویندوز هم مثل هر نرم‌افزار پولی دیگری اگر لایسنس معتبر نداشته باشد، برخی ویژگی‌ها و امکاناتش را از دست می‌دهد. اما نقایص ویندوز غیراصل چیست؟ در ادامه مرور می‌کنیم.
ویندوز XP و ویندوز ویستا بدون کلید معتبر، محدودیت‌های زیادی دارند. ویندوز XP با بروز نشدن و ویندوز ویستا با کاهش امکانات و قابلیت‌ها، به مقابله با استفاده‌ی غیرقانونی می‌پردازند. در ویندوز ویستا حالتی به اسم Reduced-Functionality Mode فعال می‌شود و کاربر فقط یک ساعت می‌تواند با نام کاربری خود در ویندوز لاگین و از آن استفاده کند. برای ادامه باید یک بار دیگر لاگین کند!
قبل از انتشار سرویس پک 1 هم ویندوز ویستا فقط این اجازه را به کاربر می‌داد که به مدت یک ساعت از اینترنت اکسپلورر استفاده نماید.
در ویندوز 7 وضعیت بهتر شد و در ویندوز 8 و 8.1 هم محدودیت‌ها کمتر از گذشته است. اگر ویندوز فعالسازی نشده باشد، هر ساعت یک بار پیام غیر اصل بودن ویندوز نمایش داده می‌شود. پس‌زمینه‌ی دستاپ مشکی می‌شود و اگر آن را تغییر دهید مجدداً به حالت قبل برمی‌گردد و تیره می‌شود. در ویندوز 7 فعال نشده، همیشه پیغام کوچکی نزدیک تری (سینی یا Tray ویندوز بخش کنار ساعت است که آیکان نرم‌افزارهای اجرا شده را نشان می‌دهد) نمایش داده می‌شود.
محدودیت اصلی ویندوز 7 این است که نمی‌توان بروزرسانی‌های اضافی را دریافت کرد و از طرفی ابزار امنیتی مایکروسافت یعنی Microsoft Security Essentials هم قابل استفاده نخواهد بود.
در ویندوز 8 بخشی از تنظیمات شخصی‌سازی ویندوز یا همان Personalization Settings هم غیرفعال می‌شود، مثلاً نمی‌توان پس‌زمینه‌ی صفحه‌ی استارت ویندوز را عوض کرد. مایکروسافت پشتیبانی تلفنی و دیگر کمک‌های مربوطه را برای نسخه‌های غیراصل ویندوز، ارایه نمی‌کند.
در مجموع محدودیت‌های ویندوز 7 و 8 و 8.1 آنچنان جدی نیست که نتوان از کامپیوتر استفاده کرد. دریافت آپدیت‌های امنیتی و مهم، اجرای اپلیکیشن‌های مختلف و به طور کلی استفاده از کامپیوتر امکان‌پذیر است.
فعالسازی ویندوز
اگر ویندوز شما کرک شده است، باید کرک جدیدی را استفاده کنید و یا یک بار دیگر مراحل کرک کردن را انجام دهید. گاهی نیاز است برخی بروزرسانی‌های ویندوز حذف شوند تا فعالسازی امکان‌پذیر باشد. با کمی جست‌وجو انواع کرک و روش فعالسازی را پیدا خواهید کرد.
اگر ویندوز شما نسخه‌ای اصل است، می‌توانید با استفاده از کلید لایسنس آن را فعال کنید. روش‌های دیگری هم برای فعالسازی ویندوز وجود دارد که در مجالی دیگر به آن می‌پردازم.
اینتوتک