هارددیسک یا هارد درایو کامپیوتر ما کی خراب می‌شود؟ این سوالی است که خیلی‌‎ها از خودشان می‌پرسند. موضوع پرداخت هزینه برای خرید یک هارد درایو نو نیست چرا که HDD یکی از سخت‌افزارهای ارزان‌قیمت است. مشکل از دست رفتن اطلاعات حیاتی است.

همان‌طور که می‌دانید دیلیت کردن فایل‌ها از هارددیسک، واقعاً آنها را از بین نمی‌برد و حتی جالب است بدانید که متخصصین امنیت کامپیوتر هر از گاهی تمام تلاش خود را به کار می‌گیرند تا ببینند چند درصد از اطلاعات یک هارددیسک معیوب قابل ریکاوری کردن است!

با توجه به جملات فوق آیا می‌توان گفت که هارددیسک‌ها عمری بسیار طولانی دارند؟

ابداً اینطور نیست.

برای پاسخ به این سوال که چرا امنیت اطلاعات ذخیره شده روی هارددیسک‌ها بالا نیست ابتدا به تعریف هد، پلاتر و در مجموع ساختار داخلی هارددیسک نگاهی داشته باشید:

همان‌طور که در مقاله‌ی بخش دانش‌نامه به تفصیل توضیح دادم، هارد درایو متشکل از بخشی دوّار به اسم پلاتر و بخشی متحرک که روی سطح دیسک حرکتی سریع دارد و داده را به روش مغناطیسی روی آن ذخیره می‌کند، تشکیل می‌شود. این قطعات متحرک مثل هر قطعه‌ی متحرک دیگری ممکن است با یک حرکت کوچک و اشتباه آسیب ببینند. اما چطور؟

خرابی هارددیسک بر اثر آسیب فیزیکی و شکستن پلاترها

اشتباه رخ داده ممکن است به کیفیت ساخت و اشتباهات بسیار کوچک در خط تولید مربوط شود. ممکن است هارددیسک کامپیوتر شما در اثر لرزش بیش از حد مجاز آسیب ببیند. قطعی برق در زمانی که هارددیسک روشن است و همین‌طور نوسان برق هم می‌تواند علت آسیب‌دیدگی هارد باشد.

Head Crash یا برخورد هد پدیده‌ایست که علت خرابی بسیاری از هارددیسک‌هاست. علت آن هم مواردی که گفته شد. برخورد هد با پلاتر به معنی خراش برداشتن و از بین رفتن پلاتر و یا لااقل بخش زیادی از آن است.

برخورد هد با پلاتر به خرابی هارد دیسک منجر می‌شود.

و یک بررسی آماری:

در سال 2013 یکی از کمپانی‌های فعال در حوزه‌ی سرویس‌های ابری با بررسی 25 هزار هارد درایو مختلف به این نتیجه رسید که تقریباً 5 درصدشان در 1.5 سال ابتدایی دچار مشکل می‌شوند و علت هم کیفیت ساخت است که به کارخانه‌ی سازنده مربوط می‌شود و البته طبیعی است. به هر حال هر محصولی احتمال خرابی دارد، حتی اگر با بیشترین دقت تولید شده باشد. پس از آن تا سال چهارم وضعیت خوب است تا جایی که درصد خرابی به 11.8 درصد می‌رسد. تنها 74 درصد محصولات بیش از 4 سال عمر می‌کنند.

قبلاً در مورد خرابی برندهای موجود مقاله‌ی آماری جالبی به نگارش درآمده بود که می‌توانید از آن استفاده کنید تا برندی که احتمال خرابی کمتری دارد را انتخاب کنید:

و سوال دوم:

اگر از هارد استفاده نکنیم چطور؟ چه قدر طول می‌کشد تا خراب شود؟

همان‌طور که گفته شد، ذخیره شدن و خواندن اطلاعات روی هارد دیسک، از طریق اثر مغناطیسی (آهن‌ربایی) صورت می‌گیرد. تا زمانی که هارد شما بی‌کار باشد و در مجاورت میدان مغناطیسی قوی قرار نگیرد، مشکل خاصی پیش نمی‌آید اما این به معنی دائمی بودن اطلاعات ذخیره شده نیست!

میدان مغناطیسی کره‌ی زمین که قطب‌نمای شما را به چرخش درمی‌آورد و همین‌طور اسپیکرها و انواع بلندگو و برخی تکیه‌گاه و قفل‌های مغناطیسی با وجود اینکه میدان مغناطیسی بسیار ضعیفی دارند روی هارد اثر می‌گذارند. از همه مهم‌تر میدان متناوبی است که در مجاورت سیم‌های برق تشکیل می‌شود. بنابراین باید هارد درایو بی‌کار را از سیم‌های برق و هر آنچه که در آن آهن‌ربا به کار رفته دور نگه دارید.

توصیه‌ی دیگر این است که چند ماه یک‌بار هارددیسک خود را استفاد کنید، مثلاً اطلاعات ذخیره شده را یک بار بخوانید، کپی کنید یا ... تا مغناطیس تضعیف شده مجدداً به سطح اولیه برگردد و امنیت اطلاعات حیاتی شما به خطر نیافتد.