کیبورد مکانیکی چیست و چرا باکیفیت‌تر و گران‌تر از کیبوردهای معمولی است؟

منظور از کیبورد مکانیکی ، کیبوردهایی است که برخلاف کیبوردهای معمولی در میانه‌ی بازه‌ی حرکتی خود عمل می‌کنند. در ادامه با اشاره به ساختار داخلی کلید مکانیکی به انواع کیبوردهای مکانیکی Cherry MX، لاجیتک و ریزر اشاره می‌کنم.

کیبورد مکانیکی واژه‌ی جدیدی در دنیای کیبورد و بالاخص کیبوردهای حرفه‌ای گیمینگ نیست اما شاید کمی مبهم و تازه به نظر برسد. کیبوردهای مکانیکی با توجه به اینکه کلیدهای بهتری دارند، قیمت بالاتری دارند و معمولاً بیشتر مورد توجه گیمرها و کاربران حرفه‌ای هستند.

کیبورد معمولی و ساختار آن

هر کلیدی عمل اصلی خود یعنی برقرار مدار ارتباطی و ارسال سیگنال مربوطه را انجام می‌دهد اما همه‌ی کلیدها کیفیت یکسانی و وقتی آنها را فشار می‌دهیم، حس یکسانی به ما منتقل نمی‌شود. در واقع مکانیزم داخلی کلیدها بسیار متنوع است.

شاید برایتان پیش آمده که کنترل تلویزیون، دسته‌ی بازی و حتی کیبورد را تمیز کرده باشید اما اگر چنین کاری انجام نداده‌ای به تصویر زیر که برد مدار چاپی درون این وسایل را نشان می‌دهد نگاه کنید:

در این برد نقاطی قرار دارد که اگر ارتباط آنها به وسیله‌ی یک ماده‌ی رسانا برقرار شود، سیگنال مربوطه را ارسال می‌کنند. برای ارتباط می‌توان از فلز استفاده کرد اما در این صورت صدای زیاد و حس نرمی کلید از بین می‌رود.

ممکن است داخل کیبورد من و شما، قطعه‌ای شفاف شبیه شکل زیر باشد و همین کار را انجام دهد:

چاره استفاده از کربن است. البته نه کربن به صورت عادی، کربن به صورت گرافیت که ماده‌ای رساناست و از طرفی با پلاستیک ترکیب می‌شود تا نرم باشد و در عین حال رسانا باقی بماند.

تصویر زیر قطعه‌ی لاستیکی درون یک کیبورد را نشان می‌دهد، البته منظورم تکه‌ی بالایی است که روی مدار چاپی می‌نشیند:

و این هم تصویری بزرگ‌تر از تکه‌های گرافیتی که می‌توان آنها را تمیز نمود:

می‌بینید که قطعه‌ای به اسم فنر وجود ندارد، حالت هرمی شکل دکمه‌های لاستیکی است که کار فنر را انجام می‌‌دهد و کلید به بالا بر‌می‌گردد.

کلیدهای کیبوردهای لپ‌تاپی

در لپ‌تاپ‌ها هم تکنولوژی پیچیده‌ و عجیبی استفاده نشده، تنها تفاوت اضافه کردن دو قطعه‌ی پلاستیکی به زیر کلید است که مثل قیچی باز و بسته می‌شوند. این روش طراحی مورد علاقه‌ی بسیاری از سازندگان لپ‌تاپ و مشتریان است.

اشکال این روش طراحی کلید این است که باید کلیدها را به اندازه‌ی خاصی فشار دهیم تا فاصله‌ی مطلوب طی شده و کلید عمل کند. البته با توجه به اینکه محدوده‌ی حرکتی کلیدها نسبتاً کوچک است، بسیاری از کاربران به این نوع کلیدها علاقه دارند. صدای این کیبوردها هم معمولاً زیاد است.

خوشبختانه تولید کردن دو قطعه‌ی پلاستیکی اضافی هزینه‌ی زیادی ندارد و از این رو کاربرد این کلیدها بسیار زیاد است. حتی در کیبوردهای دستاپی معمولی هم می‌توان مدل‌هایی با ساختار مشابه پیدا کرد.

کیبورد مکانیکی

تا چندی پیش برند Cherry تنها برندی بود که کلیدهای کیبوردهای مکانیکی تولید می‌کرد. اما حالا به جز کلیدهای Cherry MX کمپانی Cherry Corp یا همان ZF Electronics، سازندگان دیگری هم به جمع تولیدکنندگان اضافه شده است. Logitech و Razer دو کمپانی مطرح هستند که در کنار Cherry مشغول تولید کیبوردهای مکانیکی شده‌اند.

اساس کار کیبورد مکانیکی

در یک کیبورد مکانیکی نیازی نیست که لزوما کلید را تا انتها و گاهی محکم! فشار دهیم. عمل کلید به عنوان مثال در موقعیت 2 میلی‌متری انجام می‌شود و فشار دادن بیشتر، صرفاً برای اطمینان از کارکرد کلید است.

اتفاقی که درون کلید می‌افتد، وصل شدن مدار کوچک داخل آن است. دو قطعه‌ی سفید رنگ در تصویر زیر با کمی فشار داده کلید که با رنگ قهوه‌ای نشان داده شده، متصل می‌شوند و کار اصلی کلید صورت می‌پذیرد:

طرح‌های مختلفی برای عملکرد صدادار، بی‌صدا و حساس کیبورد مکانیکی داده شده که در ادامه به بررسی آن می‌پردازم.

انواع کلیدهای مکانیکی

هر کیبورد مکانیکی دارای چند مشخصه‌ی اساسی است: سختی فنری که زیر کلید وجود دارد، و صدا یا حس عمل کلیک. سختی فنر برای هماهنگی با قدرت انگشتان کاربران مختلف می‌تواند متفاوت باشد اما مقوله‌ی دوم، حس یا صدای کلیک چیزی است که به سه صورت کلی پیاده‌سازی می‌شود.

خوشبختانه کمپانی نام‌آشنای Cherry در کلیدهای مکانیکی خود از چند رنگ اصلی و فرعی استفاده کرده که به ساختار داخلی و نوع کلید اشاره می‌کند. چهار رنگ اصلی مشکی، قهوه‌ای، آبی و قرمز را در نظر بگیرید، رنگ‌های سبز، سه نوع رنگ خاکستری و دیگر موارد، مشتقات چهار رنگ اصلی هستند.

رنگ مشکی و قرمز بی صدا و ساده و مخصوص گیم‌ها

در رنگ مشکی، مکانیزم کلیک بسیار ساده است و خبری از لرزش یا حس کلیک و همین‌طور صدای زیاد نیست. رنگ قرمز فنری با سختی کمتر دارد و اساس کار آن درست مثل کلیدهای مشکی است.

در این کلید تنها بازخوردی که از عمل کلیک می‌گیریم، برخورد کلید با انتهای محدوده‌ی حرکتی آن است، حال آنکه کلیک در نیمه‌ی راه انجام شده است و نیازی به فشار بیشتر نیست. در کلید قرمز که فنر آن نرم‌تر است، احتمالاً برخورد هم بیشتر است و برخی کاربران می‌گویند این کلیدها بیشترین صدا را تولید می‌کنند.

کاربرانی که از این کلیدها استفاده می‌کنند، پس از مدتی به آن عادت می‌کنند و می‌دانند که چه قدر باید کلید را فشار داد. از طرفی این کلیدها بیشتر برای گیمرها مناسب هستند چرا که معمولاً وقتی گیمر کلیدی مثل W را فشار می‌دهد، آن را نگه می‌دارد تا کاراکتر به جلو حرکت کند.

رنگ قهوه‌ای و صدای و حس کلیک در حد کم

در رنگ قهوه‌ای با توجه به انیمیشن زیر، حالت کلیک حس می‌شود و صدای کم آن هم قابل شنیدن است. وقتی کلید را فشار می‌دهیم، فیلامنت کوچکی که حالت فنری دارد از قله‌ای عبور می‌کند که حس و صدای کلیک را به وجود می‌آورد.

این نوع کیبورد هم برای گیمرها جذاب است و هم برای تایپیست‌ها. در حقیقت بازخوردی که از عمل کلیک کردن می‌گیریم، در تایپ کردن بسیار مهم است چرا که قرار نیست یک حرف را پشت سر هم تکرار کنیم یا بیهوده دستمان روی کلیدی باقی بماند.

در کلیدهای مکانیکی Cherry MX با رنگ شفاف، همین ساختار برقرار است با این تفاوت که فنر قوی‌تری در آنها استفاده می‌شود و در نتیجه حس کلیک قوی‌تر است.

مزایا و معایب رنگ قهوه‌ای و شفاف: نسبتاً ساکت، کمی حس و صدای کلیک، محدوده‌ی عملکرد 2.03 میلی‌متر. مناسب برای ترکیبی از تایپ و گیم.

رنگ آبی و سبز، کلیک قوی‌تر و حساس‌تر

در رنگ آبی، بخش بالایی کلید که زیر انگشت ما می‌نشیند از بخش پایینی که کار اتصال و قطعی مدار را انجام می‌دهد جدا شده است. هدف از این طرح پیچیده این است که فشار دادن کلیدهای کیبورد، حالتی دو مرحله‌ای داشته باشد. تا قبل از برخورد قطعه‌ی بالایی و قطعه‌ی شناور، عمل خاصی صورت نمی‌گیرد و تنها سفتی فنر را حس می‌کنیم.

پس از برخورد جهش قطعه‌ی شناور موجب عمل کلید شده و صدای کلیک نسبتاً زیادی ایجاد می‌شود.

کلید سبز Cherry MX دقیقاً همین کارکرد را دارد با این تفاوت که فنر آن سفت‌تر است. معمولاً در کیبوردهایی که کلید آبی Cherry MX دارند، کلید بزرگ Space از کلید سبز ساخته شده است و سفت‌تر و پرصداتر است.

مزایا و معایب: حس کلیک و صدای آن بیشتر است. محدوده‌ی عملکرد 2.3 میلی‌متر است که بیش از دو نوع اصلی دیگر است.

کلیدهای مکانیکی Razer و Logitech

کمپانی ریزر که در ساخت تجهیزات گیمینگ و از جمله موس و کیبوردهای حرفه‌ای مشهور است، دو کلید رنگی سبز و نارنجی را در محصولات خود استفاده می‌کند که تولیدکننده‌ی آنها کمپانی Cherry نیست. رنگ سبز تقریباً همان رنگ آبی Cherry MX است با این تفاوت که محدوده‌ی عملکرد آن کمی بالاتر است و به عبارتی با طی شدن فاصله‌ی کمتری عمل می‌کند.

رنگ نارنجی هم تقریباً شبیه رنگ قهوه‌ای Cherry MX است که محدوده‌ی عملکرد آن کمی بالاتر است.

در Cherry MX آبی و قهوه‌ای، محدوده‌ی عملکرد فاصله‌ی 2.03 و 2.3 میلی‌متر بود که ریزر در هر دو رنگ خود آن را به 1.9 میلی‌متر کاهش داده است تا گیمرها سرعت عمل بیشتری داشته باشند و از طرفی شتاب گرفتن و ایستادن کلید با توجه به محدوده‌ی حرکتی کمتر، سریع‌تر صورت بگیرد.

لاجیتک هم با کمپانی Omron همکاری کرده تا کلیدهای مکانیکی Romer G را تولید کند. این کلیدها در موس‌های حرفه‌ای لاجیتک به کار می‌رود و ساختاری شبیه کلیدهای قهوه‌ای Cherry MX دارد. البته لاجیتک هم مثل ریزر و در واقع بیش از ریزر به کاهش محدوده‌ی حرکتی کلیدها پرداخته است. برای عملکرد کلیدها، فقط 1.5 میلی‌متر جابجایی کافی است.

نورپردازی رنگارنگ

اخیراً برخی سازندگان کیبورد و لپ‌تاپ مثل MSI و Corsiar در کیبوردهای خود از نورپردازشی رنگارنگ استفاده کرده‌اند که از طریق نرم‌افزار تنظیم می‌شود. در واقع نور پس‌زمینه‌ی کیبوردهای جدید صرفاً آبی یا قرمز و سبز نیست؛ بلکه می‌تواند ترکیبی متغیر از رنگ‌های مختلف باشد.

اینتوتک