بررسی مشخصات کارت گرافیک RX 9070 XT و RX 9070 و تکنولوژی FSR 4

اخیراً ۲ کارت گرافیک جدید ای‌ام‌دی که به نسل جدید کارت گرافیک‌های این کمپانی مربوط می‌شود، معرفی شده است. معماری نسل جدید RDNA 4 است و در نمایشگاه CES امسال، دو مدل رده اول به اسم Radeon RX 9070 XT و Radeon RX 9070 رونمایی شده است. کمپانی AMD نیز مثل NVIDIA در طراحی نسل جدید کارت گرافیک‌ها، روی بهبود قدرت محاسباتی هوش مصنوعی متمرکز بوده ولیکن به هر حال عملکرد نسل جدید در بازی‌ها و عموم کاربردها، بهتر از نسل قبل است.

در ادامه به مشخصات و اطلاعاتی که تاکنون در مورد کارت گرافیک‌های Radeon RX 9070 XT و Radeon RX 9070 منتشر شده، نگاهی خواهیم داشت. اگر قصد خرید کارت گرافیک جدید و قدرتمند دارید، بد نیست کمی صبر کنید تا محصولات جدید انویدیا و ای‌ام‌دی وارد بازار شود.

FSR چیست؟

یکی از روش‌های مهم و اساسی برای افزایش سرعت اجرای بازی‌های سنگین و گرافیکی، تکنولوژی FSR یا به صورت کامل‌تر FidelityFX Super Resolution است که تصویر رندر شده را به کمک الگوریتم‌های هوش مصنوعی، بزرگ می‌کند. این تکنولوژی عملکردی شبیه به DLSS انویدیا و XeSS اینتل دارد و لذا در بازی‌های سنگین و گرافیکی امروزی می‌توان گزینه‌ی مربوط به فعال کردن FSR را در بخش مربوط به بزرگ‌نمایی کردن تصویر پیدا کرد.

اما چرا بزرگ‌نمایی تصویر ضروری است؟

برای اجرا کردن بازی‌های سنگین و گرافیکی با رزولوشن‌های بالا نظیر 4K به کارت گرافیک بسیار قوی نیاز است و شاید سرعت اجرا شدن بازی روی سیستم‌هایی با پردازنده گرافیکی رده متوسط، کافی نباشد. در نتیجه بازی با تیک و لگ زدن محسوسی اجرا می‌شود به این معنی که سرعت اجرای بازی کمتر از ۳۰ فریم بر ثانیه است. برای کاملاً روان اجرا شدن بازی، لازم است که سرعت اجرا بالاتر از ۵۰ فریم بر ثانیه باشد.

مهم‌ترین راهکاری که در سال‌های اخیر ارایه شده، این است که به جای اجرا کردن بازی با رزولوشن 4K، محاسبات گرافیکی برای ساخت فریم‌های تصویر با رزولوشن کمتر مثل 1080p یا همان فول‌ اچ‌دی و یا 1440p یا همان QHD انجام شود. در این صورت هر ثانیه تعداد فریم بیشتری آماده نمایش روی صفحه می‌شود. اما اگر فریم‌های رندر شده به شکل معمول بزرگ شود، طبعاً کیفیت مطلوب نیست و جزئیات تصویر کافی نیست. به همین جهت از هوش مصنوعی برای بزرگ‌نمایی تصویر استفاده می‌شود تا از شکستگی خطوط صاف و شطرنجی شدن و به طور کلی افت کیفیت جلوگیری شود.

در کنار بزرگ‌نمایی تصویر، فریم‌های اضافی با بررسی فریم‌های رندر شده نیز ساخته می‌شود. در واقع از هوش مصنوعی برای محاسبه کردن فریم‌هایی در حد واسط فریم‌های موجود و البته فریم‌هایی که برای نمایش در چند میلی‌ثانیه بعد مناسب باشد نیز ساخته می‌شود.

با این توضیحات روشن است که استفاده از FSR برای اغلب گیمرها بسیار مفید است چرا که می‌توانند بازی‌ها را با کیفیتی نزدیک به 4K و سرعت اجرای بالاتر نسبت به حالت عادی اجرا کنند.

بزرگ‌نمایی تصویر به کمک هوش مصنوعی با کیفیت بالاتر 

ای‌ام‌دی در کنار معرفی نسل جدید کارت گرافیک‌ها که شامل دو مدل پرچم‌دار به اسم Radeon RX 9070 XT و Radeon RX 9070 می‌شود، از تکنولوژی FidelityFX Super Resolution 4.0 صحبت کرده که نسل جدید FSR است.

سوال این است که FSR 4.0 چیست و چه تفاوتی با نسل قبل دارد؟

بنابر اعلام AMD، تکنولوژی FSR با به کارگیری یادگیری ماشینی و الگوریتم‌های بهینه‌تر هوش مصنوعی، فرآیند بزرگ کردن تصویر و ایجاد فریم‌های اضافی را بهینه‌تر کرده است. FSR 4.0 در ابتدا مختص کارت گرافیک‌های سری RX 9070 خواهد بود و تدریجاً در بازی‌هایی که از تکنولوژی FSR 3.1 پشتیبانی می‌کنند، اضافه می‌شود.

متأسفانه AMD اطلاعات زیاد و دقیقی از عملکرد FSR 4 در قیاس با عملکرد FSR 3 منتشر نکرده است ولیکن زمان عرضه کارت گرافیک‌های جدید، فصل اول سال ۲۰۲۵ و به طور دقیق‌تر، ماه مارس اعلام شده است. لذا به زودی خبرها و به خصوص تست و بررسی‌های تخصصی منتشر خواهد شد.

مشخصات کارت گرافیک RX 9070 XT و RX 9070

در کارت گرافیک RX 9070 XT از تراشه‌ی پردازنده‌ی گرافیکی با مساحت ۳۹۰ میلی‌متر مربع استفاده شده که تولید آن به کمپانی تایوانی TSMC سپرده شده و لیتوگرافی ساخت، ۴ نانومتری است. این در حالی است که بهترین کارت گرافیک نسل قبل یعنی RX 7900 XTX از تراشه‌ای با مساحت ۵۲۹ میلی‌متر مربع با لیتوگرافیک ۵ نانومتر بهره می‌برد. روشن است که مساحت تراشه کمتر است و حتی تعداد واحدهای شیدر از ۶۱۴۴ به ۴۰۹۶ عدد کاهش پیدا کرده است! توان مصرفی این مدل ۲۶۰ وات اعلام شده در حالی که TDP یا توان طراحی حرارتی کارت گرافیک RX 7900 XTX، بالاتر و حدود ۳۵۵ وات بود. لذا می‌توان با اطمینان بیشتری گفت که این کارت گرافیک بهترین مدل نسل جدید نیست.

تعداد واحدهای نگاشت بافت از ۳۸۴ به ۲۵۶ عدد کاهش پیدا کرده و تعداد خروجی‌های رندر نیز از 192 به 96 عدد کاهش پیدا کرده است. تعداد هسته‌های محاسبات Ray Tracing یا رهگیری پرتوی نور هم از ۹۶ عدد به ۶۴ عدد کاهش یافته است.

همه‌ی ارقام روی کاغذ کمتر از نسل قبلی است. لذا این گمانه‌زنی مطرح می‌شود که شاید RX 9070 XT بهترین کارت گرافیک نسل جدید نیست و محصولات قوی‌تری نیز معرفی خواهد شد و شاید نام آن چیزی شبیه به RX 9090 XTX یا RX 9090 XT باشد. گمانه‌زنی دیگر این است که شاید واحدهای محاسباتی جدید، هر یک قدرت بالاتری نسبت به واحدهای محاسباتی نسل قبل دارند.

قدرت محاسباتی خام کارت گرافیک RX 9070 XT در محاسبات اعشاری ۳۲ بیتی که به اختصار FP32 گفته می‌شود، معادل 24.33 ترافلاپس است که پایین‌تر از قدرت 61.39 ترافلاپسی کارت گرافیک RX 7900 XTX است.

همه‌ی ارقام در مشخصات کارت گرافیک RX 9070 XT نشان می‌دهد که یکی از چند مدل پرچم‌دار نسل جدید است ولیکن قوی‌ترین مدل نیست.

مقدار رم کارت گرافیک RX 9070 XT که از نوع GDDR6 است، ۱۶ گیگابایت اعلام شده است و پهنای باس رم نیز ۲۵۶ بیتی است. لذا پهنای باند حافظه کارت گرافیک RX 9070 XT معادل ۶۲۴ گیگابایت بر ثانیه می‌شود.

پورت‌های خروجی این کارت گرافیک شبیه پرچم‌دار نسل پیش است و در واقع از یک پورت HDMI 2.1a و سه پورت DisplayPort 2.1 بهره می‌برد ولیکن از پورت USC Type C برای انتقال تصویر خبری نیست.

در بنچ‌مارک‌های مختلفی که فعلاً در حد شایعه است، عملکرد RX 9070 XT در حد کارت گرافیک RTX 4080 Super انویدیاست و با توجه به بهبود Ray Tracing، عملکرد این مدل در بازی‌هایی که از رهگیری پرتو پشتیبانی می‌کنند، در حد RTX 4070 Ti Super است.

جدول زیر مشخصات چندین مدل از کارت گرافیک‌های رده اول نسل قبلی و دو محصول جدیدی که معرفی شده را نمایش می‌دهد:

مدل بعدی که RX 9070 است، به جای ۶۴ واحد محاسباتی و ۴۰۹۶ شیدر، ۵۶ واحد محاسباتی و در نتیجه ۳۵۸۴ شیدر دارد و به همین نسبت نیز تعداد واحدهای خروجی رندر و تعداد هسته‌های محاسبات رهگیری پرتو کمتر است. ولیکن مقدار و پهنای باند حافظه آن مثل مدل RX 9070 XT است. سرعت کلاک پایه و سرعت بوست این مدل نیز پایین‌تر است.

اگر قصد مقایسه کارت گرافیک RX 9070 XT با محصولات هم‌رده و هم‌قیمت انویدیا را دارید، منتظر انتشار نتیجه‌ی اولین بنچ‌مارک کارت گرافیک RX 9070 XT از منابع معتبر باشید.

اینتوتک