نرم افزار اکسل برای انواع محاسبات ساده و پیچیده از جمله محاسبه سود وام و سود بانکی کاربرد دارد. اگر با اکسل آشنایی زیادی نداشته باشید هم می‌توانید فایل اکسل محاسبه سود سپرده بانکی و قسط های وام را از دیگران بگیرید و اعداد مربوط به سرمایه خودتان را وارد کنید. در صورت آشنایی با روش فرمول نویسی در اکسل و وارد کردن فرمول محاسبه سود در اکسل به راحتی می‌توانید فایلی برای کارهای مالی خودتان بسازید و دخل و خرج ماهانه خودتان را به دقت محاسبه کنید.

در ادامه با تابع RATE در اکسل که کاربرد آن محاسبه سود است، آشنا می‌شویم. با ما باشید.

برای محاسبه سود بانک یا محاسبه اقساط وام، اعمال اصلی یعنی ضرب و تقسیم و جمع و تفریق کافی است اما برای کوتاه‌تر شدن فرمول‌ها و راحتی کار، استفاده از توابع اکسل توصیه می‌شود. به عنوان مثال به جای جمع زدن دستی چند سلول با عمل +، می‌توانید از تابع SUM استفاده کنید و رنج سلول‌ها را به آن بدهید. توابع متنوع اکسل فرمول‌های پیچیده را ساده می‌کند اما نرم‌افزار Excel در حقیقت یک نرم افزار محاسبه سود وام بانکی ساده نیست. لذا اگر برنامه‌ی ساده و کم‌حجم برای محاسبه سود وام بانکی سراغ دارید، استفاده کردن از آن گزینه‌ی بهتری است.

سود وام بانکی و سود سپرده بانکی

در حالت کلی دو نوع محاسبه سود موردنیاز کاربران اکسل است:

  • زمانی که سرمایه خودتان را به بانک سپرده‌اید،ممکن است سود آن به صورت روزشمار باشد یا به صورت ماهانه و سالانه به سپرده شما تعلق بگیرد. برای محاسبه این سود، می‌بایست درصد سود روزانه یا ماهانه و یا سالانه را بدانید.
  • در صورت دریافت وام از بانک، برای پرداخت اقساط آن به فرمول محاسبه اقساط پلکانی در اکسل نیاز دارید که معمولاً به صورت پلکانی است و به تناسب درصد سود وام، فرمول متفاوت است.

تابع RATE در اکسل برای محاسبه کردن هر دو نوع سود کاربرد دارد.

فرمول محاسبه سود وام بانکی در Excel

تابع RATE برای محاسبه سود وام بانکی، به ۳ ورودی ضروری و ۳ ورودی اختیاری نیاز دارد. این تابع درصد سودی که برای رسیدن مقدار سپرده به عدد موردنظر لازم است را تخمین می‌زند و در حالت محاسبه سود وام بانکی نیز درصد سود وام بانکی را محاسبه می‌کند. فرمول کلی این تابع به نظر پیچیده است اما در ادامه با مثال‌های ساده، کاربرد آن واضح و روشن می‌شود.

فرمول کلی تابع RATE به صورت زیر است:

=RATE(nper, pmt, pv, [fv], [type], [guess])

آرگومان‌های تابع RATE به ترتیب به صورت زیر است:

  • NPER یا تعداد دوره‌های پرداخت قسط یا دوره‌های دریافت سود که معمولاً ماهانه است و باید تعداد ماه‌های پرداخت قسط وام را وارد کنید.
  • PMT یا مقدار پولی که هر بار به عنوان قسط پرداخت می‌کنید که در این حالت منفی است و یا مقدار پولی که به عنوان سود سپرده بانکی دریافت می‌کنید و در این حالت مثبت است.
  • PV یا مقدار کل پول که مقدار وام یا مقدار سپرده بانکی است.

و اما آرگومان‌های بعدی که اختیاری است به صورت زیر است:

  • FV یا مقدار نهایی پول در آینده که اگر این آرگومان را وارد نکنید، تابع RATE آن را صفر فرض می‌کند و این حالت برای نوشتن فرمول محاسبه سود وام بانکی 18 درصد و غیره کاربرد دارد.
  • Typeیا نوع پرداخت وام به دو صورت است، عدد 1 برای حالتی که قسط یا سود در ابتدای دوره‌ها پرداخت یا دریافت می‌شود و حالت پیش‌فرض که عدد 0 است و به این معنی است که سود سپرده یا قسط وام در انتهای هر دوره نظیر آخر هر ماه پرداخت می‌شود.
  • Guess یک تخمین ساده از سود سپرده یا سود وام بانکی است و به صورت پیش‌فرض عدد ۱۰ درصد در نظر گرفته می شود.

مثال فرمول محاسبه سود وام بانکی

فرض کنید که وام شما 10 هزار دلار باشد، واحد پولی در شیوه‌ی کاربرد تابع RATE تفاوتی ایجاد نمی‌کند. به عبارت دیگر اینکه پول شما 10 هزار تومان باشد یا ۱۰ هزار دلار، روش کار یکسان است. فرض کنید که قرار است این وام را با پرداخت قسط‌های ۲۰۰ دلاری به مدت ۵ سال به بانک برگردانید. اگر برایتان سوال است که این وام بانکی، به صورت سالانه چند درصد سود دارد، می‌توانید از فرمول محاسبه سود در اکسل استفاده کنید که بسیار ساده است. سلول حاوی تعداد قسط که در مثال ما E3 است، حاوی عدد 60 ماه یا همان ۵ سال است و سلول D3 نیز مبلغ هر قسط است که با توجه به اینکه محاسبه سود وام مدنظر است، باید قسط‌ها را منفی وارد کنیم. اما در مورد ۱۰۰۰۰ دلار که مبلغ دریافتی از بانک است، می‌بایست آن را مثبت وارد کنیم.

اعداد داخل پرانتز در تصاویر، اعداد منفی است.

آموزش فرمول اکسل محاسبه سود سپرده بانکی

مقدار سود ماهانه از فرمول زیر محاسبه می‌شود:

=RATE(60, -200, 10000)

و اگر بخواهیم فرمول نویسی بهتری داشته باشیم و با تغییر دادن اعداد در سلول‌های موردبحث، سود محاسبه شود، فرمول فوق به این صورت تغییر می‌کند. دقت کنید که علامت منفی سلول مبلغ قسط به این علت است که عدد مثبت در سلول وارد کرده‌ایم.

=RATE(E3, -D3, A3)

اما برای سود سالانه وام بانکی باید خروجی تابع RATE را در عدد 12 ضرب کنیم:

=RATE(E3, -D3, A3)*12

و نتیجه‌ی نهایی برای این مثال، سود سالانه ۷ درصد است.

آموزش فرمول اکسل محاسبه سود سپرده بانکی

مثال اکسل محاسبه سود سپرده بانکی

مثال بعدی برای حالت برعکس است که سپرده بانکی با سرمایه اولیه ۵۰۰ دلار دارید و می‌خواهید بدانید که اگر ماهانه ۱۰۰ دلار پس‌انداز کنید و ۳ سال صبر کنید یا ۳۶ ماه و ماهانه سودی به سپرده‌ی شما تعلق بگیرد، با چه درصدی از سود سالانه بانک، پول شما به ۵۰۰۰ دلار می‌رسد.

آموزش فرمول اکسل محاسبه سود سپرده بانکی

در این مثال شما ماهانه ۱۰۰ دلار به بانک می‌دهید و در ابتدا نیز ۵۰۰ دلار داده‌اید و در نتیجه دو عدد منفی خواهیم داشت. اما مقدار نهایی ۵ هزار دلار مثبت است به این معنی که پس از ۳ سال، این مبلغ را از بانک دریافت خواهید کرد.

فرمول این محاسبه به صورت زیر است:

=RATE(36, -100, -500, 5000)

می‌توانید حالت تراکنش‌ها را برعکس در نظر بگیرید، به این صورت که فرض کنید پس از ۳ سال، ۵۰۰۰ دلار به بانک برمی‌گردانید و لذا این عدد منفی است و در مقابل هر ماه ۱۰۰ دلار از بانک دریافت می‌کنید و در ابتدا نیز ۵۰۰ دلار دریافت کرده‌اید. لذا عدد ۱۰۰ و ۵۰۰ هر دو مثبت در فرمول محاسبه سود بانکی وارد می‌شود.

به جای تایپ کردن اعداد می‌توانید آدرس سلول حاوی اعداد موردنظر را بدهید تا تغییر دادن فرمول ساده شود:

=RATE(E3, -D3, -B3, A3)

یا همان‌طور که توضیح دادیم، علامت‌ها را برعکس در نظر بگیرید که فرمول به این صورت خواهد شد:

=RATE(E3, D3, B3, -A3)

و اما برای محاسبه کردن سود سالانه بانک باید عدد ۱۲ را در خروجی RATE ضرب کنید:

=RATE(E3, -D3, -B3, A3)*12

فرمول محاسبه اقساط در اکسل

برای محاسبه مبلغ هر قسط می‌توانید از روش سعی و خطا استفاده کنید. به عبارت دیگر تعداد قسط و مبلغ کل وام را در سلول‌هایی وارد کنید و فرمول محاسبه سود سالانه را بنویسید. سپس عدد موجود در سلول مبلغ هر قسط را کم و زیاد کنید تا خروجی تابع RATE که در عدد ۱۲ ضرب شده، تقریباً به رقمی که در سود وام بانکی ذکر شده، برسد.

راهکار بهتر و ساد‌ه‌تر، استفاده از تابع PMT است که برای محاسبه قسط وام بانکی طراحی شده است و به صورت مشابه تابع RATE می‌توان از آن استفاده کرد.

به عنوان مثال فرض کنید که سود وام بانکی شما ۸ درصد به صورت سالانه است و در واقع ماهانه 8/12 درصد پرداخت سود ضروری است. اگر بخواهید این وام بانکی را طی ۱۰ قسط برگردانید و مبلغ کل وام شما، ۱۰۰۰۰ دلار باشد، فرمول محاسبه قسط به صورت زیر است:

=PMT(8%/12,10,10000)

برای محاسبه کل مبلغی که به بانک برمی‌گردانید، کافی است تعداد قسط را در خروجی تابع PMT ضرب کنید:

=PMT(8%/12,10,10000)*10

به همین سادگی مبلغ هر قسط و کل مبلغ وام و سود آن محاسبه می‌شود.