این روزها گیمرها معمولاً از مانیتور یا تلویزیون 4K برای بازی استفاده می‌کنند و گرافیک بازی‌های امروزی به قدری پیشرفت کرده که اگر بخواهیم تنظیمات گرافیکی بازی را روی حالت حداکثر قرار دهیم و رزولوشن اجرای بازی را نیز 4K بگذاریم، احتمالاً سرعت اجرای بازی کافی نخواهد بود و شاهد تیک زدن و لگ خواهیم بود. یکی از راهکارها این است که رزولوشن را کاهش دهیم اما در این صورت کیفیت تصویر افت قابل توجهی می‌کند. تکنولوژی‌هایی مثل DLSS انویدیا و FSR ای‌ام‌دی و همین‌طور XeSS اینتل در این شرایط مفید واقع می‌شود چرا که امکان رندر کردن بازی در رزولوشن پایین‌تر و سپس بزرگ‌تر کردن تصویر به شکل بهینه به کمک این تکنولوژی‌ها صورت می‌گیرد.
در ادامه به این موضوع می‌پردازیم که DLSS انویدیا یا FSR ای‌ام‌دی چیست و چه اثری روی کیفیت و سرعت اجرای بازی‌ها دارد. با ما باشید.
مشکل تلویزیون 4K و بزرگ کردن تصویر فول اچ دی
چند سال پیش اغلب گیمرها از مانیتور یا تلویزیون فول اچ دی استفاده می‌کردند و کارت گرافیک‌ها به قدری پیشرفت کرده بود که گیمر با خرید یک کارت گرافیک میان‌رده، می‌توانست اغلب بازی‌ها را با حداکثر کردن تنظیمات گرافیکی بازی کند. اما اکنون دوران رزولوشن 1920 در 1080 پیکسل یا به عبارتی فول اچ دی سپری شده و رزولوشن تلویزیون ها و مانیتورها 4K است که از نظر تعداد پیکسل، حدود ۴ برابر فول اچ دی است. به همین جهت به کارت گرافیک‌های چند برابر قوی‌تر نیاز داریم و صرفاً با خرید یک کارت گرافیک رده متوسط، نمی‌توانیم تنظیمات گرافیکی بازی‌های سنگین روز را حداکثر کنیم چرا که سرعت اجرای بازی از حد قابل قبول که ۳۰ فریم در ثانیه است، پایین‌تر می‌شود و شاهد تیک زدن و وقفه و لگ خواهیم بود. لذا در نهایت مجبور می‌شویم که رزولوشن اجرای بازی را کاهش دهیم یا تنظیمات گرافیکی مهم مثل نورپردازی و سایه‌ها را کاهش دهیم.
کاهش رزولوشن اجرای بازی، سرعت اجرا را به خوبی افزایش می‌دهد اما در مقابل تصویری که کارت گرافیک رندر می‌کند، کوچک می‌شود و برای نمایش روی تلویزیون 4K یا مانیتور بزرگ 4K مناسب نیست. به عبارت دیگر اگر تصویر کوچک، بزرگ شود و همه‌ی صفحه نمایش را بپوشاند، متوجه پایین بودن کیفیت می‌شویم. بنابراین تنها راهی که برای افزایش سرعت اجرای بازی باقی می‌ماند، این است که تنظیمات گرافیکی کاهش پیدا کند. اما این راهکار نیز مطلوب گیمرهایی که به کیفیت گرافیک بازی اهمیت می‌دهند، مطلوب نیست چرا که سایه‌ها و نورپردازی و افکت‌ها از حالت واقعی و جذاب، دور می‌شود.
راهکار دیگر استفاده از روش‌هایی برای بزرگ کردن تصویر است که جلوی افت کیفیت را تا حد ممکن بگیرد و در عین حال نیاز به پردازش سنگین نداشته باشد. به عنوان مثال اگر بازی با رزولوشن 1080p و سرعت ۸۰ فریم بر ثانیه اجرا شود و فریم‌های رندر شده با روشی بهینه و خاص، به تصویر 4K با کیفیت مطلوب تبدیل شود و سرعت اجرای بازی بالاتر از ۴۰ فریم بر ثانیه باشد، می‌توان گفت که روش بزرگ کردن تصویر موفق بوده است و مشکل سرعت اجرای بازی با کیفیت مناسب برای نمایشگر و تلویزیون 4K حل شده است.
انویدیا و ای‌ام‌دی و همین‌طور اینتل که در حال حاضر سه تولیدکننده‌ی اصلی پردازنده گرافیکی هستند، برای پاسخ به این نیاز وارد عمل شده و تکنولوژی‌های خاصی معرفی کرده‌اند که فرآیند بزرگ کردن تصویر بدون افت کیفیت بیش از حد توسط کارت گرافیک را عملیاتی می‌کند.
DLSS چیست؟
تکنولوژی DLSS راهکاری است که انویدیا برای بزرگ‌تر کردن تصویر به گونه ای که کیفیت آن به شدت افت نکند، ابداع کرده است. در میان سه تکنولوژی مقیاس کردن تصویر که NVIDIA و AMD و Intel طراحی کرده‌اند، DLSS از نظر کیفیت تصویر و سرعت اجرا، بهترین است اما از نظر پشتیبانی سخت‌افزاری، ضعیف‌ترین است چرا که برای استفاده از DLSS فقط می‌توانید روی کارت گرافیک‌های نسبتاً جدید انویدیا حساب باز کنید! البته دقت کنید که منظور ما کارت گرافیک‌هایی با پردازنده گرافیکی انویدیا است که ممکن است توسط ایسوس و ام‌اس‌آی و گیگابایت و بسیاری از برندهای دیگر، تولید شود.
علت نیاز به کارت گرافیک‌های انویدیا و دقیق‌تر بگوییم، سری RTX این است که DLSS الگوریتم خاصی دارد که با استفاده از هسته‌های تنسور کارت گرافیک‌های جدید انویدیا اجرا می‌شود. DLSS 2.0 و DLSS 3.0 و نسخه‌های بعدی، از نظر عملکرد و کیفیت تصویر، نتایج بسیار خوبی دارند در حالی که نسخه‌ی اول DLSS گاهی خوب و گاهی بد عمل کرده است.
انویدیا حتی قابلیت ایجاد فریم اضافی برای روان‌تر کردن تصویر را هم به DLSS اضافه کرده که البته برای فعالسازی آن نیاز به کارت گرافیک‌های سری RTX 40 به بعد دارید که محصولات کاملاً جدید در سال ۲۰۲۳ محسوب می شوند.
همان‌طور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، بازی Spiderman بازسازی و بهینه شده، زمانی که DLSS غیرفعال باشد، با سرعت ۱۰۶ فریم بر ثانیه در رزولوشن 4K اجرا می‌شود اما به کمک DLSS 3.0، سرعت اجرای بازی به ۲۰۵ فریم بر ثانیه افزایش پیدا می‌کند و کیفیت گرافیک بازی نزدیک به حالتی است که رزولوشن اجرا واقعاً 4K است.
بنابراین در پاسخ به گیمرهایی که می‌پرسند آیا از DLSS استفاده کنیم، باید گفت که DLSS مختص کارت گرافیک‌های انویدیا است و برای استفاده از همه‌ی توانمندی‌های DLSS 3.0 و نسخه‌های جدیدتر، به کارت گرافیک‌های جدیدتر نیاز دارید و استفاده از آن در شرایطی که تلویزیون یا مانیتور و یا پروژکتور 4K دارید، توصیه می‌شود. البته همه‌ی بازی‌ها از DLSS پشتیبانی نمی‌کنند و تنظیمات مربوطه را در منوی تنظیمات گرافیکی بازی پیدا نخواهید کرد.
قابلیت XeSS اینتل چیست؟
اینتل با معرفی XeSS که روشی برای بزرگ‌تر کردن تصویر با افت کیفیت اندک و سرعت بالاست، وارد رقابت با انویدیا و ای‌ام‌دی شده است. کیفیت تصویری که XeSS ارایه می‌کند، عالی است و پشتیبانی از این تکنولوژی در بازی‌ها نیز گسترده است.
اما در مورد سرعت اجرا و عملکرد XeSS، همیشه اوضاع خوب نیست. برای مقیاس کردن تصویر در تکنولوژی XeSS اینتل، ترجیحاً از واحدهای پردازشی خاصی به اسم XMX Matrix Engine استفاده می‌شود که مختص کارت گرافیک‌های Arc اینتل است و اگر سیستمی چنین کارت گرافیکی نداشته باشد، از راهکار جایگزین که DP4a است، استفاده می‌شود. در صورت استفاده از کارت گرافیک‌های اینتل، عملکرد و کیفیت تصویر XeSS شبیه تکنولوژی DLSS انویدیا خواهد بود اما اگر سیستمی با کارت گرافیک غیر از سری Arc اینتل داشته باشید، سرعت اجرای الگوریتم‌های افزایش رزولوشن تصویر، نسبتاً کم است و در نتیجه بهتر است بهتر است از DLSS انویدیا یا FSR ای‌ام‌دی استفاده کنید.
قابلیت FSR ای ام دی چیست؟
روشی که ای‌ام‌دی برای بزرگ کردن تصویر و اجرا کردن بازی‌ها در تلویزیون و مانیتور 4K ابداع کرده، تکنولوژی FSR یا FidelityFX Super Resolution است که از نظر پشتیبانی سخت‌افزاری، بهترین تکنولوژی است و از نظر بهبود سرعت اجرای بازی نیز عملکرد خوبی دارد اما در مقابل کیفیت تصویر نسبت به روش XeSS و DLSS کمپانی‌های رقیب، پایین‌تر است، به خصوص در حالتی که تصویر متحرک باشد و جزئیات تصویر زیاد باشد.
ای‌ام‌دی به بهینه‌سازی FSR ادامه داده و FSR 2.0 و FSR 2.1 را معرفی کرده است. این تکنولوژی اساساً مبتنی بر هوش مصنوعی نیست و برای پردازش الگوریتم‌ها نیازمند سخت‌افزار و واحدهای پردازش خاصی نیست. به همین جهت همه‌ی گیمرها صرف‌نظر از اینکه چه مدل و چه نسلی از کارت گرافیک‌های انویدیا و اینتل و ای‌ام‌دی را خریداری کرده‌اند، می‌توانند از آن استفاده کنند.
اخیراً نسخه سوم FSR نیز معرفی شده است. در FSR 3 قابلیت ایجاد فریم‌های اضافی برای روان‌تر کردن تصویر نیز اضافه شده است و خوشبختانه این تکنولوژی هم به کارت گرافیک خاصی نیاز ندارد و همه گیمرها می‌توانند از آن استفاده کنند.
بنابراین اگر سیستم شما دارای کارت گرافیک اینتل یا انویدیا نیست، تنها گزینه‌ای که مناسب به نظر می‌رسد، استفاده از تکنولوژی FSR ای‌ام‌دی است.
آیا برای اجرای بازی در تلویزیون 4K با سرعت کافی، از DLSS انویدیا یا XeSS اینتل و یا FSR ای‌ام‌دی استفاده کرده‌اید؟ نتیجه را چطور ارزیابی می‌کنید و سرعت اجرا و کیفیت تصویر چقدر بهتر شده است؟
howtogeekاینتوتک