برای خرید کارت گرافیک نیاز به مشورت با افراد متخصص دارید مگر آنکه خودتان کمی مطالعه کنید. در میان مشخصات کارت گرافیک، صرفاً نمی‌توان به مقدار رم بر حسب گیگابایت نگاه کرد و محصول را خریداری کرد! نکات مهم در خرید کارت گرافیک شامل بررسی مشخصات فنی مهم، بررسی کیفیت سیستم خنک‌کاری و کیفیت قطعات به کار رفته و همین‌طور در نظر گرفتن قدرت کارت گرافیک موردنیاز برای کاربردهای روزمره می‌شود.

در این مقاله نکات مهم و اسای که راهنمای خرید کارت گرافیک برای گیمرها و کاربران معمولی است را توضیح می‌دهیم.

چگونه قدرت کارت گرافیک را تشخیص دهیم؟

چند سال پیش و حتی حالا، بسیاری از افراد مبتدی در خرید کارت گرافیک فقط مقدار رم یا به عبارتی رم ویدیویی کارت گرافیک را بررسی می‌کنند اما در واقع رم کارت گرافیک مشخص‌کننده‌ی قدرت کارت گرافیک نیست و برای اجرای خوب بازی‌ها و برنامه‌ها نباید در مورد قیمت کارت گرافیک 8 گیگ یا قیمت کارت گرافیک 4 گیگ سوال کرد بلکه می‌بایست قیمت کارت گرافیک با قدرت موردنظر را سوال کرد.

قدرت کارت گرافیک در وب‌سایت‌های تخصصی سخت‌افزار ذکر می‌شود و واحد آن گیگافلاپ است که به صورت جمع، گیگافلاپس نوشته می‌شود. منظور از گیگافلاپس، حداکثر تعداد محاسبات اعشاری است که هسته‌ی کارت گرافیک در هر ثانیه انجام می‌دهد.

برای بازی‌ها و برنامه‌های معمولی، VRAM یا رم ویدیویی چندان مهم نیست. رم کارت گرافیک متناسب با قدرت هسته‌ی کارت گرافیک توسط سازنده انتخاب می‌شود و لذا سوال در مورد مقدار رم کارت گرافیک، چندان مهم نیست. به عنوان مثال در محصولات رده اول سال 2022 یا 2023 از حافظه‌های GDDR6 با مقدار (گیگابایت) زیاد و سرعت بالا استفاده می‌شود که در حقیقت نیاز پردازنده‌های گرافیکی امروزی است اما در محصولات چند سال پیش از فقط ۲ یا ۴ گیگابایت حافظه از نوع GDDR3 استفاده میشد. 

دقت کنید که در کاربردهای خاص نظیر رندرینگ، مقدار رم اهمیت بیشتری دارد و می‌بایست کارت گرافیک‌های مخصوص رندرینگ خریداری کنید که معمولاً رم بالایی دارند. در این نوع کاربردهای خاص، در صورت خرید کارت گرافیک‌های معمولی نیز بهتر است سراغ مدل‌هایی با رم بالاتر بروید.

نکات مهم در راهنمای خرید کارت گرافیک و ارتقای کارت گرافیک

یک راهکار ساده دیگر برای بررسی و مقایسه قدرت کارت گرافیک ها این است که از بنچ‌مارک‌ها استفاده کنید. اما بنچ‌مارک چیست؟ منظور از بنچ‌مارک برنامه یا بازی هایی است که با اجرای تست، به کارت گرافیک یا سایر قطعات سخت‌افزاری، امتیاز می‌دهند.

برای مقایسه کارت گرافیک‌ها می‌توانید از بنچ‌مارک‌های معروف نظیر 3DMark و PassMark و همین‌طور تست سرعت اجرای بازی ها با کارت گرافیک های مختلف استفاده کنید.

نکات مهم در راهنمای خرید کارت گرافیک و ارتقای کارت گرافیک

خرید کارت گرافیک لپ تاپ و ارتقا کارت گرافیک لپ تاپ

دقت کنید که لپ تاپ چیزی به اسم کارت گرافیک ندارد، در واقع پردازنده گرافیکی لپ تاپ، روی بورد لحیم شده و به صورت یک کارت مستقل با قابلیت تعویض نیست! اما اصطلاح خرید کارت گرافیک لپ تاپ بین عموم کاربران متداول شده است.

در خرید کارت گرافیک لپ تاپ دقت کنید که پردازنده و کارت گرافیک در لپ‌تاپ‌ها به صورت لحیم شده روی مادربورد است و قابلیت ارتقای آسان مشابه کامپیوتر ندارد! لذا حین سفارش دادن لپ تاپ، می‌بایست در مورد کارت گرافیک تصمیم نهایی را اتخاذ کنید چرا که در آینده، اگر بخواهید برای خرید کارت گرافیک لپ تاپ با قدرت بالاتر اقدام کنید، هزینه‌ی تعویض آن و محدودیت‌های خاصی که در مورد انتخاب چیپ وجود دارد، مشکل‌ساز می‌شود. به عنوان مثال لپ تاپ گیمینگ که از کارت گرافیک با توان مصرفی حداکثر 80 وات پشتیبانی می‌کند، با پردازنده‌های گرافیکی 100 وات و بیشتر سازگار نیست.

اما خرید کارت گرافیک اکسترنال: بعضی از کاربران لپ تاپ که لپ تاپ گیمینگ با قابلیت اتصال کارت گرافیک اکسترنال خریداری کرده‌اند، می‌توانند از این نوع کارت گرافیک استفاده کنند. این نوع کارت گرافیک به صورت داک اکسترنال ارایه می‌شود و داخل داک، منبع تغذیه یا همان پاور موجود است و معمولاً توان مصرفی موردنیاز کارت گرافیک‌های رده اول تأمین می‌شود. داک کارت گرافیک اکسترنال از طریق پورت‌های خاص یا تاندربولت که ظاهر آن شبیه USB C است، به سیستم متصل می‌شود. البته هر لپ‌تاپی که دارای پورت USB C‌ باشد، از تاندربولت برخوردار نیست!

بعضی از داک‌ها از همه نوع کارت گرافیک پشتیبانی می‌کنند اما برای بعضی از داک‌ها، خرید کارت گرافیک اکسترنال nvidia یا AMD از میان برخی سری‌ها و مدل‌های خاص الزامی است.

راهنمای خرید کارت گرافیک با توجه به قدرت کارت گرافیک

برای اجرا کردن بازی‌های گرافیکی با تنظیمات حداکثری و با رزولوشن 4K در سال 2023 به کارت گرافیکی با قدرت بیش از 30 ترافلاپس احتیاج دارید! در غیر این صورت بازی کند اجرا می‌شود و به اصطلاح تیک و وقفه خواهد داشت. گرافیک بازی‌های کامپیوتری مرتباً پیشرفت می‌کند و در نتیجه چند سال بعد برای اجرا کردن بازی‌های گرافیکی با همین رزولوشن 4K، به کارت گرافیکی با قدرت بیشتر نیاز پیدا می‌کنید.

هر چه رزولوشن اجرای بازی را کاهش دهید و تنظیمات گرافیکی را پایین بیاورید، طبعاً بازی روان‌تر اجرا می‌شود. لذا اگر در بازی‌ها به گرافیک توجه نمی‌کنید و گیم پلی و داستان بازی بیشتر برایتان مهم است، می‌توانید بازی را به صورت فول اچ دی با تنظیمات ساده‌تر اجرا کنید. در این صورت کارت گرافیک موردنیاز بازی های روز، برایتان بسیار ارزان‌تر تمام می‌شود.

برای انتخاب دقیق کارت گرافیک بر اساس قدرت کارت گرافیک، می‌توانید بازی‌هایی که در آینده بازی می‌کنید را از نظر سرعت اجرا توسط کارت گرافیک‌های مختلف، بررسی کنید و در واقع سخت افزار مورد نیاز برای اجرا بازی را به عنوان ملاک انتخاب کارت گرافیک در نظر بگیرید.

بعضی از گیمرها بازی سنگین و گرافیکی بازی نمی‌کنند بلکه به بازی‌های آنلاین با گرافیک متوسط یا پایین علاقه دارند. قیمت کارت گرافیک ارزان و مناسب برای این نوع بازی‌ها، به مراتب کمتر است و حتی با خرید لپ‌تاپ معمولی هم می‌توانید از این نوع بازی‌ها لذت ببرید.

انتخاب بهترین کارت گرافیک ایسوس، ام‌اس‌آی، گیگابایت و سایر برندها

کارت گرافیک در یک دسته بندی کلی به مرجع و غیرمرجع تقسیم می‌شود. هر مدل از تراشه‌های گرافیکی که NVIDIA یا AMD تولید می‌کند، روی کارت گرافیک مرجع که این دو کمپانی طراحی کرده‌اند، معرفی می‌شود. البته اینتل نیز به جمع تولیدکنندگان برتر کارت گرافیک پیوسته است.

سایر کمپانی‌های تولیدکننده کارت گرافیک نظیر ایسوس و ام‌اس‌آی و غیره، تراشه‌ی گرافیکی را انویدیا یا ای‌ام‌دی خریداری می‌کنند و بورد مدار چاپی و سیستم خنک‌کاری را طبق نظر مهندسین خودشان طراحی می‌کنند. حاصل کار کارت گرافیک غیرمرجع است.

به عنوان مثال انویدیا کارت گرافیک RTX 4080 مرجع را طراحی و تولید می‌کند و ایسوس با همان تراشه، نه تنها یک مدل، بلکه چند مدل با سیستم خنک‌کاری متفاوت که گاهی بزرگ و گاهی کوچک است، سرعت هسته و سرعت حافظه متفاوت، بورد مدار چاپی در اندازه‌های مختلف و با قطعاتی که از نظر کیفیت متوسط، بالا یا بسیار عالی است، پورت‌های ویدیویی با چیدمان و تعداد متنوع، طراحی می‌کند. قیمت این مدل‌ها با توجه به کیفیت قطعات و سرعت هسته و سیستم خنک‌کاری، متفاوت است. به همین ترتیب سایر کمپانی‌ها مدل‌های متعدد از یک کارت گرافیک مرجع طراحی می‌کنند.

اینکه مدل مرجع خریداری کنید یا مدل‌های حرفه‌ای و اورکلاک شده و یا برعکس، مدل‌هایی با قطعات و سیستم خنک‌کاری ارزان بخرید، به نوع کاربری و هدف شما بستگی دارد. برای بازی کردن طولانی مدت و کار سنگین، بهتر است سراغ مدل‌های گران‌تر و باکیفیت‌تر بروید.

در خرید کارت گرافیک اکسترنال nvidia یا ای‌ام‌دی هم می‌توانید یکی از مدل‌های غیرمرجع را با توجه به ابعاد و قیمت و کیفیت، انتخاب کنید.

نکات مهم در راهنمای خرید کارت گرافیک و ارتقای کارت گرافیک

آیا کارت گرافیک با مادربورد و پاور سازگار است؟

در خرید کارت گرافیک دست دوم یا نو، یک مورد بسیار مهم این است که به سازگاری سیستم خودتان با کارت گرافیک توجه کنید. در بررسی سازگاری، چند نکته‌ی ساده را بررسی کنید، اما قبل از هر چیز، قدرت پردازنده و مقدار رم سیستم را در نظر بگیرید و کارت گرافیکی بخرید که متناسب با سیستم باشد. به عنوان مثال RTX 4080 که یک کارت گرافیک بسیار گران و قوی است، برای سیستمی که از نظر RAM یا CPU ضعیف است، مناسب نیست و اگر چنین کارتی را بخرید، در بیشتر بازی‌های گرافیکی، سرعت اجرای بازی به دلیل ضعیف بودن پردازنده و رم، پایین‌تر از انتظار خواهد بود.

اما دیگر نکات فنی و مهم در خرید یا ارتقای کارت گرافیک:

آیا پاور ساپلای سیستم شما، به تعداد کافی کابل 6 پین و 8 پین برای تغذیه کردن کارت گرافیک دارد؟

آیا قدرت پاور سیستم شما برای پردازنده و کارت گرافیک انتخاب شده، کافی است یا خیر؟

آیا مادربورد شما اسلات پی‌سی‌آی اکسپرس 3 یا 4 و نسل‌های بعدی، متناسب با کانکتور کارت گرافیک موردنظر، دارد؟

آیا روی مادربورد، فضای کافی برای جای گرفتن کارت گرافیک وجود دارد؟ به عنوان مثال اسلات‌های PCI Express بعضی از مادربوردهای کوچک، به هم نزدیک است و کارت گرافیک با سیستم خنک‌کاری که ۲ یا ۳ اسلات فضا نیاز دارد، روی این مادربوردها جا نمی‌شود.