پردازنده‌هایی که اینتل برای لپ‌تاپ‌ها تولید می‌کند، تنوع زیادی دارند و یکی از مشکلات خریداران لپ‌تاپ این است که پردازنده از کدام نسل است و چند هسته دارد و عملکرد آن در قیاس با دیگر محصولات آن نسل و همین‌طور چند نسل قبل‌تر، چطور است؟ برای پاسخ به این سوالات، مراجعه به سایت‌های تخصصی که پردازنده را بررسی کرده و نتیجه را به صورت امتیازات چند Banchmark اعلام می‌کنند، توصیه می‌شود. در عین حال اگر با نام‌گذاری محصولات آشنایی داشته باشید هم تخمینی از حد و حدود عملکرد پردازنده‌ها به دست خواهید آورد که بسیار مفید است.

در این مقاله به معرفی دسته‌بندی پردازنده‌های اینتل برای لپ‌تاپ‌ها و معنی اعداد و حروفی که در نام مدل‌ها ذکر می‌شود، می‌پردازیم.

آشنایی با انواع پردازنده‌های اینتل برای لپ‌تاپ

اینتل در نام‌گذاری پردازنده‌های دستاپی و لپ‌تاپی و همین‌طور مخصوص سرور یا مخصوص گوشی‌ها و تبلت‌ها، از اعداد و حروفی استفاده می‌کند که در نگاه اول شاید گیج‌کننده به نظر برسد اما با کمی دقت و حوصله، معنی حروف و اعداد را به راحتی متوجه خواهید شد.

قبل از بررسی انواع حروف و اعداد، بهتر است با نام پردازنده‌های اینتل آشنا شویم. هر نسل از پردازنده‌های اینتل به تناسب عملکرد و کاربرد، به چند دسته نظیر Core و Celeron و Pentium و Atom و Xeon تقسیم می‌شوند.

دسته‌ی Core و مقایسه‌ی Core i3 و Core i5 و Core i7

دسته‌ی Core مهم‌ترین دسته است و بیشتر کاربران عادی، مهندسین، گیمرها و غیره مدل‌هایی از این دسته خریداری می‌کنند. البته دسته‌ی Core به چند دسته‌ی دیگر تقسیم می‌شود که i3‌ و i5 و i7 و همین‌طور i9 است.

مدل‌های Core i3 پایین‌ترین رده محسوب می‌شوند و مدل‌های Core i7 و Core i9 در بالاترین رده هستند. در واقع هر چه عدد بزرگ‌تر باشد، معمولاً قدرت پردازشی و عملکرد بهتر است اما به شرط آنکه پردازنده‌های یک نسل را با همان نسل مقایسه کنیم. طبعاً یک Core i3 جدید ممکن است به اندازه‌ی یک Core i5 و حتی یک Core i7 چند نسل قبل، قوی باشد!

تاکنون مدل‌های Core i3 دو هسته‌ای بوده‌اند. در این مدل‌ها با استفاده از تکنولوژی Hyperthreading، دو هسته‌ی مجازی نیز اضافه می‌شود که البته به اندازه‌ی هسته‌های واقعی یا فیزیکی قوی نیست. لذا ممکن است از برخی فروشنده‌ها و افراد مبتدی بشنوید که Core i3 چهار هسته‌ای است! در مدل‌های i5 و i7 نیز ممکن است هایپرتردینگ وجود داشته باشد و لذا تعداد هسته‌های یک پردازنده‌ی Core i7 چهار هسته‌ای در ویندوز، ۸ عدد به نظر می‌رسد در حالی که تنها ۴ هسته‌ی واقعی وجود دارد.

عملکرد هسته‌ی مجازی در فرآیندی مثل کانورت کردن ویدیو، فقط ۱۵ یا ۲۰ درصد یک هسته‌ی واقعی است.

مدل‌های Core i5 مخصوص لپ‌تاپ تا قبل از معرفی نسل ۸، ۲ هسته‌ای بوده‌اند و اما از نسل ۸، این مدل‌ها چهار هسته‌ای شده‌اند. به عبارت دیگر Core i5-8250u یک پردازنده‌ی Core i5 از نسل هشتم است و ۴ هسته‌ی واقعی دارد.

در مقابل مدل‌های دستاپی Core i5 محصولات ۴ هسته‌ای هستند و اغلب از تکنولوژی هایپرتردینگ برخوردار نیستند. لذا در ویندوز ۴ هسته دیده می‌شود که هر ۴ مورد واقعی است.

بیشتر مدل‌های Core i7 از همان نسل اول، ۴ هسته‌ی واقعی داشتند و با توجه به بهبود توان مصرفی و تکنولوژی ساخت، ممکن است تعداد هسته‌های این مدل‌ها در نسل‌های جدید و آینده، به ۶ یا ۸ و حتی بیشتر برسد! البته برخی Core i7ها نظیر Core i7-7567U تنها ۲ هسته دارند. مدل‌های Core i9 از نظر تعداد هسته و سرعت هسته‌ها و مقدار کش و تکنولوژی‌های پشتیبانی شده، برترین مدل‌ها محسوب می‌شوند.

دسته‌ی دیگری که زیرمجموعه‌ی Core است، پردازنده‌هایی است که پسوند Y دارند. این مدل‌ها برای محصولاتی طراحی شده‌اند که هم تبلت و هم لپ‌تاپ محسوب می‌شوند. به عبارت دیگر توان مصرفی پایین‌تر از Core i3 است و عملکرد قدری ضعیف‌تر است. به عنوان مثال Core i7-7Y75 یکی از این محصولات است.

معنی نام مدل‌های Core

همان‌طور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، نام کامل یک پردازنده‌ی اینتل برای دستاپ یا لپ‌تاپ، چند بخش دارد:

آشنایی با پردازنده‌های اینتل برای لپ‌تاپ‌ها و معنی اعداد و حروف مدل‌های مختلف

نام‌گذاری مدل‌های دسته‌ی Core به این صورت است:

  • ابتدا پیشوند یعنی کلمه‌ی Core
  • شماره‌ی سری که i3 الی i9 است
  • عددی که معرف مدل پردازنده و هر چه بالاتر باشد، پردازنده بهتر است. اولین رقم از این عدد، معرف نسل پردازنده است.
  • پسوندهایی نظیر M و QM و HQ و همین‌طور u که معرف رده‌بندی توان مصرفی و عملکرد است.

با سه مثال ساده متوجه می‌شوید که معنی نام‌ها چیست:

  • پردازنده‌ی Core i7-4720HQ یک پردازنده‌ی نسل چهارم است که با توجه به پسوند HQ نتیجه می‌گیریم که ۴ هسته‌ای است و عملکرد بسیار خوبی در مقایسه با مدل‌های نسل ۴ دارد.
  • مثال بعدی Core i3-8130u است. این مدل i3 از نسل ۸ است و با توجه به پسوند u نتیجه می‌گیریم که اولترابوکی است، به عبارت دیگر کم‌مصرف است و برای لپ‌تاپ‌های سبک و باریک مناسب است.
  • مثال دیگر Core i5-3210m است. این مدل از نسل ۳ است و با توجه به پسوند m نتیجه می‌گیریم که مثل مدل‌هایی با پسوند u کم‌مصرف نیست و لذا برای لپ‌تاپ‌هایی مناسب است که بدنه‌ی نسبتاً ضخیم و باتری حجیمی دارند.
  • مدل Core i7-7Y75 یک مدل کم‌مصرف از نسل ۷ است که با وجود حرف Y در شماره‌ی مدل، پردازنده‌ای بهینه برای تبلت‌های ویندوزی محسوب می‌شود.

نکته‌ی جالب این است که عملکرد پردازنده‌های Core i3 نسل ۳ با پسوند m، نزدیک به پردازنده‌های نسل ۸ یا ۷ با پسوند u است! با وجود ۵ نسل تغییر و پیشرفت، عملکرد مشابه است و علت این است که توان مصرفی و طبعاً سرعت کلاک مدل‌هایی با پسوند m، بالاتر بوده است. اما اگر از قدرت پردازنده‌ی گرافیکی مجتمع مقایسه کنیم، نسل ۸ تقریباً دو برابر نسل ۳ قدرت دارد. به هر حال این مدل‌ها دیگر تولید نمی‌شوند و چند سال پیش از چرخه‌ی تولید خارج شده‌اند.

پسوندهای مختلف پردازنده‌های اینتل

همان‌طور که اشاره کردیم پسوندهایی که اینتل در نام‌گذاری پردازنده‌ها به کار می‌برد، بسیار مهم است. به چهار پردازنده‌ی زیر توجه کنید که پسوند H و U و Y در آن دیده می‌شود:

آشنایی با پردازنده‌های اینتل برای لپ‌تاپ‌ها و معنی اعداد و حروف مدل‌های مختلف

لیست زیر انواع پسوندها و معنی هر پسوند را بیان می‌کند:

  • K: پسوند K‌ به این معنی است که ضریب کلاک پایه یا به زبان دیگر Multiplier پردازنده قفل نیست و لذا اورکلاک کردن آن ساده است. اگر اهل اورکلاک کردن نیستید یا مادربورد ارزانی خریداری می‌کنید که از اورکلاک کردن پشتیبانی نمی‌کند، از خرید این محصولات اجتناب کنید چرا که در این صورت هزینه‌ی اضافی پرداخت می‌کنید.
  • U: این پسوند به کم‌مصرف بودن پردازنده‌ها اشاره می‌کند و معمولاً کاربرد پردازنده در لپ‌تاپ‌های نسبتاً باریک و سبک است.
  • H و HK و HQ: این سه پسوند به پردازنده‌های ۴ هسته‌ای با عملکرد بالا مربوط می‌شود که قابلیت اورکلاک کردن نیز دارد. به علاوه عملکرد پردازنده‌ی گرافیکی مجتمع بهتر از مدل‌های همان نسل است. البته در نسل‌های جدیدتر ممکن است تعداد هسته‌های این مدل‌ها بیش از ۴ عدد باشد.
  • B: این پسوند در پردازنده‌های نسل ۸ به بعد اضافه شده و به این معنی است که پردازنده عملکردی در حد مدل دستاپی مشابه آن دارد ولیکن معماری اندکی متفاوت است.
  • HF: پردازنده‌های لپ‌تاپی با این پسوند، عملکرد فوق‌العاده‌ای دارند اما حرف F به این معنی است که پردازنده‌ی گرافیکی مجتمع ندارند. لذا سازنده‌ی لپ‌تاپ می‌بایست در کنار این مدل‌ها، کارت گرافیک NVIDIA یا AMD نیز تعبیه کند.
  • Y: پردازنده‌هایی با این پسوند از نظر توان مصرفی، بسیار بهینه شده‌اند و در عین حال سرعت کلاک نوسان زیادی دارد. به عبارت دیگر سرعت کلاک ماکسیمم یا Max Turbo Frequency، تفاوت زیادی با سرعت کلاک مینیمم دارد.
  •  
  • M: این پسوند در حال حاضر فقط در پردازنده‌های سری Xeon برای لپ‌تاپ‌های خاص به کار می‌رود و به این معنی است که پردازنده مخصوص لپ‌تاپ است. اما در زمان معرفی نسل‌های اول و دوم و سوم و چهارم خانواده‌ی Core، این پسوند به لپ‌تاپی بودن پردازنده اشاره می‌کرد.

دسته‌ی Pentium و Celeron

دسته‌های ضعیف پردازنده‌های اینتل برای کامپیوترهای دستاپی و لپ‌تاپ‌ها، گروه Pentium است و دسته‌ی ضعیف‌تر یعنی Celeron نیز در پایین‌ترین رده جای می‌گیرد. قیمت این مدل‌ها پایین‌تر است و به لحاظ توان مصرفی و قدرت پردازشی، ضعیف‌تر از خانواده‌ی Core هستند. دسته‌ی پنتیوم در حقیقت پردازنده‌های ضعیف‌تر از Core i3 است، هم سرعت هسته‌های CPU و هم مدل و سرعت پردازنده‌ی گرافیکی مجتمع، و هم مقدار حافظه‌ی کش، پایین‌تر از Core i3 است.

دقت کنید که پردازنده‌های هر نسل را با همان نسل مقایسه می‌کنیم. ممکن است پنتیوم نسل ۱۰ از Core i3 نسل ۵ قوی‌تر باشد!

دسته‌ی Celeron سرعت پایین‌تری دارد و معمولاً مصرف انرژی پایین‌تری دارد. به خصوص در نسل‌های اخیر که پردازنده‌های Celeron از نظر مصرف باتری، واقعاً کم‌مصرف محسوب می‌شوند.

معنی نام پردازنده‌های سلرون و پنتیوم

نام‌گذاری پردازنده‌های پنتیوم و سلرون کمی پیچیده است و نمی‌توان با نگاهی به شماره‌ی مدل، متوجه شد که پردازنده به کدام نسل تعلق دارد. به عنوان مثال Celeron N4000 یک مدل دو هسته‌ای با معماری نسل ۸ است و Pentium N4200 یک پنتیوم ۴ هسته‌ای با معماری نسل ششم است! هم تعداد هسته‌ها و هم معماری پردازنده با توجه به نام، عجیب به نظر می‌رسد. لذا برای اطلاعات بیشتر در مورد یک مدل و تعداد هسته‌ها و مدل پردازنده‌ی گرافیکی مجتمع آن، می‌بایست دست به کیبورد شوید و گوگل کنید.

خانواده‌ی Atom و Xeon

اینتل برای محصولات بسیار کم‌مصرف نظیر تبلت، کروم‌بوک‌ها و نوت‌بوک‌های کوچک و سبک، دسته‌ی دیگری از پردازنده‌ها به اسم Atom معرفی کرده است. خانواده‌ی اتم بسیار کم‌مصرف و همین‌طور ارزان‌تر از دیگر گروه‌هاست. اما با توجه به اینکه کوآلکام، اپل، سامسونگ، هوآوی و مدیاتک، تراشه‌های خوش‌قیمت و خوبی برای گوشی‌ها و تبلت‌ها طراحی می‌کنند، خانواده‌ی اتم پردازنده‌های اینتل چندان محبوب و موردتوجه نیست. به عبارت دیگر در مشخصات اغلب تبلت‌ها، نام تراشه‌های Snapdragon کوآلکام یا Exynos سامسونگ و محصولات مدیاتک و غیره دیده می‌شود.

در مقابل پردازنده‌های Core دسته‌ی Extreme و همین‌طور پردازنده‌های خانواده‌ی Xeon برای سیستم‌های حرفه‌ای‌تر و سرورها طراحی شده‌اند و قیمتشان بالاتر است. محصولات این گروه نیز به دلیل قیمت بالا و کاربری خاص، موردتوجه عموم کاربران نیست و اغلب افراد حتی نام این پردازنده‌ها را نشنیده‌اند.