این روزها بیشتر افراد از کابل HDMI برای انتقال سیگنال صدا و تصویر از کامپیوتر به مانیتور یا تلویزیون استفاده می‌کنند. تدریجاً استفاده از DisplayPort نیز افزایش پیدا کرده اما HDMI به دلیل هزینه‌ی پایین‌تر و فراگیر بودن، هنوز در اولویت است. اگر بخواهید یک یا چند مانیتور یا تلویزیون رزولوشن‌بالا به کارت گرافیک متصل کنید، باید پورتی انتخاب کنید که پهنای باند کافی داشته باشد.
در این مقاله می‌خواهیم مشخصات HDMI 2.1 را با DisplayPort 1.4 مقایسه کنیم. نسخه‌های قدیمی HDMI برای اتصال تلویزیون‌های رزولوشن بالا نظیر 8K مناسب نیست اما نسخه‌ی جدید 2.1 چطور؟ در ادامه خواهیم دید.
در اتصال تلویزیون‌های Full HD به کنسول‌های بازی یا گیرنده‌های دیجیتال و ویدیو پلیرها، نیازی به استفاده از دیسپلی‌پورت نیست چرا که HDMI پهنای باند کافی دارد اما سوالاتی در خصوص رزولوشن‌های بالاتر وجود دارد:
اگر رزولوشن بالا باشد چطور؟ آیا به ناچار باید از دیسپلی‌پورت استفاده کنیم یا HDMI نیازها را برآورده می‌کند؟
اصولاً به جز پهنای باند، چه تفاوتی بین HDMI و DisplayPort وجود دارد؟
آیا با استفاده از کابل دیسپلی‌پورت، کیفیت تصویر تغییر می‌کند؟
در ادامه در مورد مشخصات این دو کابل بحث کنیم و به پاسخ سوالات فوق می‌رسیم.
پهنای باند نسخه‌های مختلف HDMI و DisplayPort
HDMI یا High-Definition Multimedia Interface، در سال ۲۰۰۲ معرفی شده و همان‌طور که از نامش مشخص است، رابطی برای انتقال سیگنال ویدیوهای رزولوشن‌بالا است. در واقع رزولوشن فیلم‌های DVD و VCD قدیمی بسیار پایین‌تر از فیلم‌های بلوری امروزی است و لذا این روزها باید از پورت و کابل‌های جدید نظیر HDMI استفاده کنیم.
اولین نسخه‌ی HDMI، پهنای باند ۳.۹۶ گیگابیت بر ثانیه یا به اختصار Gbps داشت و با چنین پهنای باندی، از تلویزیون‌های 4K پشتیبانی می‌کند اما باید نرخ ارسال تصویر به ۳۰ هرتز و در واقع ۳۰ تصویر در ثانیه محدود شود.
در ادامه HDMI 1.4 و HDMI 2.0 معرفی شد. نسخه‌ی 2.0 پهنای باندی معادل ۱۴.۴ گیگابیت بر ثانیه دارد که برای تلویزیون‌های 8K با نرخ نوسازی ۳۰ هرتز کفایت می‌کند. اما برای انتقال ۶۰ فریم تصویر در هر ثانیه، پهنای باند کفایت نمی‌کند.
خوشبختانه می‌توانید با کابل‌های جدیدتر HDMI، وسایل قدیمی را به هم متصل کنید اما برعکس آن امکان‌پذیر نیست.
اما دیسپلی‌پورت: این استاندارد در سال ۲۰۰۶ معرفی شده و اولین نسخه‌ی آن، پهنای باند ۸.۶۴ گیگابیت بر ثانیه دارد که برای تلویزیون‌های 4K و نرخ نوسازی ۳۰ هرتز کافی است. در سال ۲۰۱۹ نسخه‌ی جدید DisplayPort معرفی شده که پهنای باند آن تقریباً ۴ برابر اولین نسخه است. نسخه‌ی 1.4 هم با پهنای باند حدود ۲۶ گیگابیت بر ثانیه، بسیار سریع و عالی محسوب می‌شود.
متأسفانه استفاده از DisplayPort به اندازه‌ی HDMI متداول نشده و در بسیاری از وسایل صوتی و تصویری، این پورت وجود ندارد! معمولاً این پورت روی تلویزیون‌ها و مانیتورهای رده‌اول موجود است.
ویژگی‌های جدید دیسپلی‌پورت 1.4
استاندارد DisplayPort 1.4 از نظر پهنای باند، برای تلویزیون‌های 8K با نرخ نوسازی ۶۰ هرتز هم مناسب است. پهنای باند این نسخه، ۲۵.۹۲ گیگابیت بر ثانیه است. می‌توانید نمایشگرهای 4K@120Hz را هم با کمک این پورت تغذیه کنید که برای بازی‌خورها موضوع جالبی است. علاوه بر این از عمق رنگ ۱۰ بیت و HDR پشتیبانی می‌شود.
یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های دیسپلی‌پورت و HDMI، مقوله‌ی اتصال یک پورت به چند مانیتور است. در استاندارد دیسپلی‌پورت ۱.۴، قابلیت Multi-Stream Transport یا MST وجود دارد به این معنی که می‌توانید با یک کابل، کارت گرافیک را به ۲ مانیتور 4K و یا ۴ مانیتور با رزولوشن کمتر متصل کنید. اما در HDMI این ویژگی پشتیبانی نمی‌شود و برای اتصال هر مانیتور که تصویر مستقلی دارد، باید یک کابل و پورت جدا روی کارت گرافیک داشته باشید.
ویژگی‌های جدید HDMI 2.1
در این نسخه از HDMI که معرفی آن به سال 2017 برمی‌گردد، امکان استریم کردن ویدیوهای 10K با نرخ ۱۲۰ هرتز امکان‌پذیر شده است. علاوه بر این از eARC نیز پشتیبانی می‌شود و HDR پویا نیز بهینه شده است.
در مورد eARC به صورت خلاصه بگوییم که امکان ارسال سیگنال صدا با کیفیت بالا از تلویزیون یا مانیتور به وسایل صوتی سازگار، را فراهم می‌کند. علاوه بر این با Dolby Atmos و DTS:X سازگار است. eARC مشابه ARC طراحی شده و شما را از یک کابل صوتی اضافی بی‌نیاز می‌کند اما در مقابل باید یک کابل HDMI جدید تهیه کنید.
نکته‌ی دیگر این است که HDMI 2.1، نرخ نوسازی متغیر یا به اختصار VRR را امکان‌پذیر می‌کند. منظور از نرخ نوسازی متغیر این است که تلویزیون همگام با آماده شدن فریم‌های جدید توسط کارت گرافیک، تصاویر جدید را نمایش می‌دهد تا وقفه و بریدگی فریم به حداقل برسد. VRR از نگاه گیمرها قابلیت بسیار مفیدی است.
علاوه بر این ویژگی‌های ALLM یا Auto Low-Latency Mode که به معنی حالت کم‌تأخیر خودکار است و قابلیت QMS یا Quick Media Switching که برای سوییچ کردن سریع مدیا کاربرد دارد، در استاندارد HDMI 2.1 لحاظ شده است.
کنسول‌های بازی نسل جدید یعنی Xbox Series X و PlayStation 5 هر دو از HDMI 2.1 پشتیبانی می‌کنند. برخی تلویزیون‌ها و مانیتورهای جدید نیز همین‌طور.
بنابراین برای متصل کردن کامپیوتر گیمینگ یا کنسول‌های بازی جدید به تلویزیون‌های رزولوشن بالا، نیازی به DisplayPort نیست. می‌توانید از HDMI استفاده کنید. کیفیت تصویر نیز یکسان است چرا که از سیگنال دیجیتال صحبت می‌کنیم و نه سیگنال آنالوگ.
مقایسه‌ی HDMI 2.1 و DisplayPort 1.4
در جدول زیر مشخصه‌های اصلی این دو استاندارد پورت و کابل ویدیویی را مشاهده می‌کنید:
| HDMI 2.1 | DisplayPort 1.4 | |
|---|---|---|
| تعداد نمایشگرهای همزمان | - | 4 |
| بیشترین رزولوشن پشتیبانی شده و نرخ نوسازی |
10K@100Hz و 10K@120Hz | 8K@60Hz |
| HDR | استاتیک و دینامیک | استاتیک |
| حداکثر کانال‌های صدا | ۳۲ کانال | ۳۲ کانال |
| بالاترین نرخ انتقال دیتا | ۴۸ گیگابیت بر ثانیه | ۳۲.۴ گیگابیت بر ثانیه |
اما گیمرها بهتر است از کدام کابل استفاده کنند؟
اگر سیستم گیمینگ شما کارت گرافیک جدید و قوی مجهز به دیسپلی‌پورت و HDMI دارد و مانیتور رزولوشن بالایی دارید که از نرخ نوسازی متغیر پشتیبانی می‌کند، طبعاً انتخاب DisplayPort گزینه‌ی بهتری است. علت این است که DisplayPort 1.4 از سال ۲۰۱۷ تا به امروز، از دو تکنولوژی FreeSync ای‌ام‌دی و G-Sync انویدیا که با هدف متغیر کردن نرخ نوسازی مانیتور و تلویزیون طراحی شده‌اند، پشتیبانی می‌کند. این قابلیت در HDMI 2.1 نیز وجود دارد اما تجربه‌ی استفاده از دیسپلی‌پورت، مثبت‌تر بوده است.
علاوه بر این اگر بخواهید کارت گرافیکی که فقط یک پورت HDMI و دیسپلی‌پورت دارد را به بیش از ۲ مانیتور متصل کنید، به ناچار باید از DisplayPort 1.4 استفاده کنید.
در مقابل استفاده از کابل‌های مرغوب HDMI 2.1 با توجه به متداول بودن پورت HDMI در وسایل مختلف، کاربردی‌تر است. در واقع می‌توانید از یک کابل برای اتصال وسایل مختلف استفاده کنید.
guidingtechاینتوتک