طبیعتا روش های درمانی کم تهاجمی و روش هایی که از مواد مصنوعی و شیمیایی کمتری در آن ها استفاده می شوند، بیشتر مورد توجه پزشکان و همچنین بیماران قرار می گیرند. البته این روش ها تنها درصورتی که مورد تایید پزشک برای درمان خاصی باشد، استفاده می شوند.
پی آر پی یا پلاسمای غنی از پلاکت که از خون شخص بیمار استخراج می شود، یکی مهم ترین و کارآمدترین پرتکل ها در درمان مشکلات مفصلی، ریزش مو، جوانسازی پوست و ... است.
از مزایای این روش این است که پی آر پی همان روز تزریق در محل مطب یا کلینیک پزشک متخصص با استفاده از سانتریفیوژ یونیورسال آماده می شود.
کاربردهای PRP در درمان بیماری ها، خطرات احتمالی تزریق آن، پرتکل آماده سازی و تجهیزات مورد استفاده را بررسی می کنیم.
PRP چیست؟
اگر به صورت بسیار ساده بخواهیم توضیح دهیم، می توان گفت PRP بخشی از خون انسان است که شامل گلبول های قرمز و سفید نمی شود. همان طور که می دانید، خون انسان شامل مولکول های مختلفی است. هرکدام از این مولکول ها نقشی متفاوت دارند که مجال آن نیست در این مقاله به آن ها بپردازیم. اما به طور کلی خون شامل سه بخش است: گلبول های سفید و قرمز، پلاکت ها و پلاسما.
گلبول های سفید، قرمز و پلاکت ها در پلاسما که یک مایع نسبتا ویسکوز است، معلق هستند. حتما می دانید که قرمز دیده شدن خون به دلیل گلبول های قرمز و کمپلکس ایجاد شده بین اکسیژن و آهن خون است. زمانی که گلبول های قرمز از خوان جدا شوند، یک مایع تقریبا زرد رنگ خواهید دید که شامل پلاسما و سایر ذرات موجود در خون است.
پی آر پی همان پلاسمای غنی از پلاکت است که با تزریق آن نقاط مورد نظر بدن بیمار مانند پوست صورت، پوست مو، مفاصل مانند زانوها، استخوان فک و ... با دربر داشتن مقادیر زیادی از مولکول های مغذی به بازسازی بافت آسیب دیده کمک می کند.
روش آماده سازی PRP چگونه است؟
آماده سازی PRP بسیار ساده است. اما به این معنا نیست که هر فردی صلاحیت این کار را داشته باشد. بنابراین از تزریق PRP در مراکز مراقبت زیبایی و آرایشگاه ها جدا خودداری کنید. درصورت نیاز به انجام این کا زیر نظر پزشک متخصصی که این روش درمانی را برای شما مناسب دانسته است و در مطب، کلینیک یا بیمارستان انجام دهید.
ابتدا پرستار مقداری مشخصی از خون را می گیرد و داخل لوله های مخصوص می ریزد. این لوله های حاوی نمونه خون را داخل سانتریفیوژ مناسب PRP قرار می دهد. در ایران سانتریفیوژ یونیورسال 16 شاخه با هد متحرک بهترین انتخاب برای آماده سازی PRP و همچنین چربی است.
در آماده سازی PRP معمولا یک فرایند دو مرحله ای انجام می شود. در مرحله اول نمونه خون با دور 1600 و در حدود 10 تا 12 دقیق سانتریفیوز می شود. پس از پایان مرحله اول گلبول های قرمز و سایر مولکول هایی که ته نشین شده است را به آرامی جدا می کنند. در مرحله دوم پلاسمای به دست آمده با دور بالاتر 2400 دور در دقیقه سانتریفیوژ می شود تا کاملا خالص شود.
البته با نظر پزشک ممکن است این مراحل کمی متفاوت باشند. به همین دلیل اپراتور، دقیقا با نظر پزشک آماده سازی PRP را انجام می دهد. زیرا ممکن است پزشک به غلظت خاصی از پی آر پی احتیاج داشته باشد. به عنوان مثال در برخی از درمان های جوانسازی پوست از بایوفیلر استفاده می شود که به نوعی همان PRP به دست آمده است که به وسیله دستگاه پلاسماژل تغلیظ یا حالت ژلی پیدا می کند و آماده تزریق زیر جلدی صورت می شود.
پی آر پی پس از سانتریفیوژ کردن آماده تزریق به موضع مورد نظر است.
تزریق PRP چگونه انجام می شود؟
پس از خون گیری، معمولا نیم تا یک ساعت زمان لازم است که PRP آماده تزریق شود. تزریق PRP بسیار مهم است و حتما باید شخص پزشک متخصص آن را انجام دهد. در مواری مانند تزریق به زانو و سایر مفاصل ممکن است همزمان سونوگرافی نیز انجام شود تا پزشک بتواند دقیقا تزریق را در نقطه مورد نظر انجام دهد. از سایر روش های تصویربرداری پزشکی مانند MRI و ایکس ری نیز استفاده می شود.
در مواردی که از PRP برای جلوگیری از ریزش مو استفاده می شود، چندین نقطه نزدیک به هم تزریق انجام می شود. این درمان حدود 4 تا 5 مرتبه باتوجه به تجویز پزشک تکرار می شود تا پس از آن بیمار شاهد رشد مجدد و تقویت ها باشد.
تزریق PRP به صورت نیز به دلیل دربر داشتن انواع مواد مغذی، در جلوگیری و درمان علائم پیری پوست و برخی بیماری ها نیز بسیار مفید است. اما به دلیل این که در صورت شبکه رشته های عصبی، رگ ها غذذ لنفاوی بسیار پیچیده است، برای جلوگیری از آسیب های احتمالی حتما باید تزریق توسط پزشک متخصص پوست متبحر انجام شود.
تفاوت PRP و بایوفیلر در چیست؟
همان طور که پیش تر اشاره شد، ممکن است با توجه به نظر پزشک و محل تزریق، نحوه آماده سازی پی آر پی متفاوت باشد. پلاسماژل یا بایوفیلر یکی از انواع پی آر پی است که به صورت ژلی و غلیظ است. پس از به دست آمدن پی آر پی خالص، آن را در دستگاه پلاسماژل قرار می دهدند. این دستگاه با فراهم کردن شرایط ویژه ای مانند دمادهی و سرد کردن یکنواخت، به آماده سازی بایوفیلر کمک می کند. بنابراین برای آماده سازی بایوفیلر علاوه بر سانتریفیوژ یونیورسال، به دستگاه پلاسماژل نیز نیاز است. این بایوفیلر برای از بین بردن چروک ها، جای آکنه ها و اسکارها و شادابی و جواسازی پوست در ناحیه های مورد نظر صورت تزریق می شود.
دوباره تاکید می کنیم اگر این عمل توسط پزشک متخصص انجام شود، هیچ گونه عوارضی ندارد. تنها احتمال کبودی یا درد مختصر در محل تزریق وجود دارد که کاملا طبیعی است.
سخن نهایی
درست است که تزریق PRP و بایوفیلر بسیار مفید، کم تهاجمی و کارآمد است اما ممکن است برای هر فردی مناسب نباشد. پزشک شما با بررسی تمام جوانب، بهترین و مناسب ترین پرتکل درمانی را برای شما پیشنهاد می کند. در آماده سازی PRP و بایوفیلرها، دستگاه های مورد استفاده در کنار تجربه و تخصص فردی که آن ها را آماده می کند، بسیار مهم است.
اینتوتک