این روزها افراد زیادی سایت شخصی یا سایت مرتبط با شغل و حرفه‌ی خویش دارند و راه‌اندازی سایت با وجود ابزارها و قالب‌های آماده، به مراتب ساده‌تر از گذشته است. در صورت آشنایی با وردپرس یا قالب‌های HTML، می‌توانید به سرعت یک سایت شرکتی جذاب و حرفه‌ای راه‌اندازی کنید. حتی اگر با مقوله‌ی طراحی سایت آشنایی نداشته باشید هم می‌توانید طی چند ساعت، مقدمات را یاد بگیرید و خودتان سایت طراحی کنید. در سایت آموزشی فرادرس ویدیوهای مختصر و مفید و در عین حال دوره‌های پیشرفته‌ی برنامه‌نویسی و راه‌اندازی سایت موجود است.
در این مقاله با انواع سایت آشنا می‌شویم و به مراحل اصلی راه‌اندازی سایت می‌پردازیم.
آشنایی با سایت دینامیک و استاتیک
قبل از هر چیز بهتر است دو نوع اصلی سایت را بشناسیم. نوع اول استاتیک یا ثابت است به این معنی که صفحاتی ثابت طراحی می‌شود و روی هاست یا سرور سایت آپلود می‌شود. برای طراحی کردن این صفحات ثابت می‌توانید فایل‌های HTML و CSS و JavaScript را خودتان بنویسید که البته وقت‌گیر است. به همین جهت از نرم‌افزارهای طراحی سایت استفاده می‌شود. علاوه بر این می‌توانید از قالب‌های HTML استفاده کنید و صفحات قالب را یکی‌یکی ویرایش کنید.
دقت کنید که منظور از سایت استاتیک این نیست که صفحات ساده و ظاهراً قدیمی به نظر برسد. می‌توانید با استفاده از جاوااسکریپت و همین‌طور CSS، عناصر متحرک با افکت‌های جذاب در صفحه قرار دهید. منظور از ثابت بودن این است که دیتابیس و پردازشی در کار نیست. در سایت استاتیک، همواره فایل‌های ثابتی به دیوایس بازدیدکنندگان سایت فرستاده می‌شود که شامل متن، عکس، ویدیو و افکت‌های مشخصی است. حتی ممکن است کاربر در گوشی و تبلت، ظاهر سایت را به یک شکل ببیند و در کامپیوتر و مانیتور بزرگ، به شکلی متفاوت آن را ببیند.
نوع دوم وب‌سایت‌ها که متداول‌تر است، نوع دینامیک یا پویا است به این معنی که زمانی که کاربر به سایت مراجعه می‌کند، صفحات ساخته می‌شود و به وی نمایش داده می‌شود. به عنوان مثال صفحه‌ی ثبت نام و سفارش یا صفحات خرید محصول و حتی صفحه‌ی یک مطلب ساده، با پردازش اطلاعات دریافتی از کاربر و اطلاعات موجود در دیتابیس (بانک داده) ایجاد شده و به کاربر نمایش داده می‌شود.
برای ساخت سایت دینامیک، علاوه بر آشنایی با HTML و CSS و JS، بهتر است با زبان‌هایی نظیر PHP یا ASP آشنایی داشته باشید اما الزامی وجود ندارد چرا که نرم‌افزارهای مدیریت محتوا نظیر وردپرس و دروپال و جوملا و غیره و همین‌طور نرم‌افزارهای فروشگاه‌ساز، فرآیند طراحی سایت را بسیار ساده می‌کند در حدی که می‌توانید در کمتر از ۱ ساعت، سایتی جدید راه‌اندازی کنید. البته ساختن تک‌تک صفحات و نوشتن مطالب، مقوله‌ی دیگری است.
یادگیری طراحی سایت را از کجا شروع کنیم؟
صرف‌نظر از اینکه می‌خواهید سایت استاتیک یا دینامیک بسازید، آشنایی با HTML و CSS و تا حدی JavaScript ضروری به نظر می‌رسد. اگر با HTML و تگ‌ها آشنایی نداشته باشید، گاهی برای تغییر دادن متن یک عنصر از قالب آماده، دچار مشکل می‌شوید در حالی که آموزش مقدماتی HTML و CSS بسیار ساده است.
گام بعدی برنامه‌نویسی سایت است که اگر نخواهید از قالب‌ها و نرم‌افزارهای آماده استفاده کنید، یادگیری PHP یا ASP ضرورت پیدا می‌کند.
مرحله‌ی سوم این است که با مقوله‌ی هاست و سرور آشنا شوید. معمولاً برای سایت‌های کوچک و حتی نسبتاً پربازدید، از هاست اشتراکی استفاده می‌شود که ارزان‌تر است اما در سایت‌های پربازدید و مهم، از هاست اختصاصی استفاده می‌شود. برخی نیز سرور مجازی و حتی سرور اختصاصی خودشان را تهیه می‌کنند. در صورت نیاز به سرور مجازی یا اختصاصی، می‌بایست سیستم عامل و نرم‌افزارهای موردنیاز مدیریت سایت را خودتان نصب کنید.
آشنایی با HTML و CSS بسیار مفید است
قبل از هر چیز به یک سوال مهم پاسخ می‌دهیم:
منظور از HTML و CSS چیست؟
خلاصه بگوییم: HTML یک فایل متنی ساده است که در آن از تگ‌هایی استفاده شده و در حقیقت محتوای صفحه‌ی وب را مشخص می‌کند. CSS و البته استایل‌های اینلاین، ظاهر عناصر را توصیف می‌کند. به عنوان مثال ظاهر یک دکمه، گزینه‌ای در منو و غیره با توجه به مشخصاتی که در فایل CSS و استایل‌های اینلاین ذکر شده، تعیین می‌شود.
می‌توانید از منابع معروف نظیر W3School استفاده کنید که البته کمی وقت‌گیر است. اگر به دنبال آموزش‌های مختصر و مفید ویدیویی هستید، بهتر است به مجموعه آموزش طراحی سایت با HTML و CSS در سایت فرادرس رجوع کنید.
برنامه‌نویسی سایت با PHP یا ASP
و اما مرحله‌ی بعدی که نوشتن نرم‌افزار و کدهای سایت است، اگر سرعت عمل مهم است، بهتر است از نرم‌افزارهای مدیریت محتوا نظیر وردپرس استفاده کنید. WordPress یک اسکریپت آماده است که به راحتی نصب می‌شود و هزاران قالب رایگان و پولی برای آن طراحی شده و علاوه بر قالب‌های آماده، هزاران افزونه نیز برای توسعه‌ی امکانات سایت طراحی شده است. به عنوان مثال اگر بخواهید سایت فروشگاهی طراحی کنید، می‌توانید ابتدا وردپرس را روی هاست یا سرور خویش نصب کنید و سپس افزونه‌ی معروف ووکامرس را نصب کنید و در نهایت یک قالب حرفه‌ای و زیبا انتخاب کرده و نصب کنید.
برای تأمین امنیت سایت وردپرسی، می‌توانید از افزونه‌های امنیتی استفاده کنید و برای سئو کردن (بهینه‌سازی سایت برای موتورهای جستجو نظیر گوگل) هم می‌توانید افزونه‌های SEO روی وردپرس نصب کنید.
خوشبختانه نصب کردن وردپرس و یادگیری کار کردن با آن بسیار ساده است. مقالات و ویدیوهای آموزشی متعددی در این عرصه منتشر شده است. اگر فرصت زیادی ندارید یا به هر علت نمی‌توانید جستجو کنید و از منابع انگلیسی‌زبان استفاده کنید، سایت فرادرس مشکل را حل می‌کند. در وب‌سایت آموزشی فرادرس، آموزش‌های مختصر و مفید و همین‌طور پیشرفته در این خصوص موجود است. به صفحه‌ی مجموعه آموزش وردپرس مراجعه کرده و آموزش‌ها را بررسی کنید.
اما ممکن است وردپرس و افزونه‌های آن، همه‌ی نیازهای شما را برآورده نکند. در این صورت دو راهکار پیشنهاد می‌شود:
نوشتن افزونه و قالب اختصاصی برای WordPress یا دیگر نرم‌افزارهای مدیریت محتوا مثل Drupal
طراحی صفر تا صد سایت به کمک PHP یا ASP و کار با دیتابیس و همین‌طور HTML و CSS و JavaScript
طبعاً راهکار دوم حرفه‌ای‌تر و در عین حال وقت‌گیرتر است. بد نیست از صفحه‌ی آموزش‌های ویدیویی فرادرس در حوزه‌ی برنامه‌نویسی سایت بازدید و مواردی که به مقوله‌ی طراحی وب مربوط می‌شود را بررسی کنید. فرادرس آموزش‌های ویدیویی خوبی در زمینه‌ی کار با کنترل پنل‌های معروف نظیر دایرکت ادمین، سی‌پنل، کار با فایل‌های مهم htaccess که امنیت سایت را تأمین می‌کند، کار با ماشین‌های مجازی و غیره دارد. کافی است کلیدواژه‌ی موردنظر را جستجو کنید و از صفحاتی نظیر هاست بازدید فرمایید.
خرید دامنه و هاست و راه‌اندازی سایت
مرحله‌ی آخر، خرید هاست و سرور به تناسب نیاز است. معمولاً کنترل پنل یا نرم‌افزار مدیریت هاست و سرور، ساده است و کار کردن با آن دشوار نیست اما بهتر است مقالات و ویدیوهای مرتبط با مدیریت هاست و سرور را بررسی کنید.
پس از خرید هاست، می‌بایست آدرس‌های DNS دامنه‌ای که خریداری کرده‌اید را ویرایش کنید. به عبارت دیگر IP هاست یا سروری که خریداری کرده‌اید را در بخش DNSها وارد کنید تا زمانی که کاربر نام سایت شما را تایپ می‌کند، به هاست شما ارجاع داده شود.
در پایان توصیه می‌کنیم که آموزش‌های ویدیویی فرادرس که راهکار سریعی برای آشنایی با راه‌اندازی سایت و مراحل آن است را بررسی فرمایید.
اینتوتک