چند گیگابایت رم لازم داریم؟ سوالی که خیلی‌ها هنگام خرید کامپیوتر و لپ‌تاپ از خودشان می‌پرسند و معمولاً پاسخ این است که هر چه بیشتر، بهتر! اما آیا واقعاً به 16 گیگابایت رم گران‌قیمت نیاز داریم؟ در این مقاله به دنبال پاسخ این پرسشیم و با توجه به بنچ‌مارک‌ها به پاسخ آن خواهیم رسید.

اسکای‌لیک اینتل هم از رم‌های DDR4 پشتیبانی می‌کند و هم از انواع کم‌مصرف DDR3 که DDRL3L نام دارند. قبلاً در دو مقاله‌ی جداگانه، عملکرد رم‌های DDR3 و DDR4 که روی مادربوردهای چیپ‌ست Z170 نصب شده‌اند را مرور کردیم و اثر جالب تایمینگ و سرعت رم را زیر ذره‌بین گذاشتیم.

سوال امروز نوع رم و تایمینگ و سرعت آن نیست. بحث این است که چند گیگابایت رم برای سیستم گیمینگ، مهندسی و اداری و معمولی نیاز داریم؟

چرا رم ارزان‌تر بخریم؟

رم‌های DDR3 با سرعت 2400 مگاهرتز، حداقل 55 دلار قیمت دارند. برای خرید 16 گیگابایت رم، باید 100 دلار پرداخت کرد، 45 دلار بیشتر و این هزینه را می‌توان برای پردازنده‌ای بهتر، کارت گرافیکی سریع‌تر یا سیستم خنک‌کاری و حتی پاور و کیس کنار گذاشت.

به جای 16 گیگابایت رم، پردازنده‌ی بهتر بخریم.

در رم‌های DDR4 هم ارقام ارایه شده به ترتیب 65 و 125 دلار است. 60 دلار بیشتر برای داشتن 16 گیگابایت رم نیاز داریم و با این بودجه می‌توان به جای یک i3، یک Core i5 خرید و یا سیستم خنک‌کاری کم‌صدا و توانمندی روی پردازنده قرار داده و چند صد مگاهرتزی هم آن را اورکلاک کرد!

قطعاً تفاوت عملکرد یک i3 و i5 در نرم‌افزارهای تبدیل ویدیو، محاسبات مهندسی و حتی فتوشاپ زیاد است و سوال این است که آیا با خرید رم بیشتر، می‌توان به عملکرد بهتر و روان‌تری رسید یا بهتر است به 8 گیگابایت، 6 یا 4 گیگابایت بسنده کنیم؟

اگر بودجه‌ی زیادی برای سیستم کنار گذاشته باشید، قیمت پردازنده، مادربورد و SSD و کارت گرافیک، به مراتب بیشتر از رم است و شاید 60 دلار کوچک به نظر برسد اما زمانی که قصد داریم سیستمی مقرون به صرفه تهیه کنیم و یا قرار است بهینه‌ترین انتخاب را داشته باشیم، نباید 60 دلار را نادیده گرفت.

مشخصات سیستم تست و نکاتی در خصوص استفاده از تمام رم

  • پردازنده‌ی Core i7-6700K با سرعت 4 تا 4.2 گیگاهرتز به عنوان پرچم‌دار فعلی اسکای‌لیک‌های اینتل
  • مادربورد ازراک Z170 Extreme K6+
  • رم دو کاناله‌ی 4، 8 و 16 گیگابایتی DDR4 با سرعت 2666 مگاهرتز
  • کارت گرافیک GTX 980 انویدیا
  • حافظه‌ی ذخیره‌سازی SSD 1 ترابایتی Crucial MX200
  • پاور 750 واتی  SilverStone Essential Gold
  • ویندوز 10 پرو 64 بیتی

تا زمانی که رم پر نشده باشد، رم بیشتر مفید واقع نمی‌شود.

متأسفانه استفاده از 4 گیگابایت رم و بیشتر، آن طور که تصور می‌شود ساده نیست. برای اینکه سیستمی با سیستم عامل ویندوز 10 از مقدار زیادی حافظه استفاده کند، باید مرورگری با تعداد زیادی تب باز، اجرا شود. فتوشاپ، مایکروسافت ورد و اکسل، ویروس‌یاب، اپ‌هایی مثل دراپ‌باکس و وان‌درایو و شاید چندین اپلیکیشن دیگر به صورت هم‌زمان اجرا شود تا شاید بتوان بیش از 3 گیگابایت حافظه‌ی رم را مورد استفاده قرار داد!

تا زمانی که حافظه‌ی رم کاملاً پر نشده باشد، احتمالاً نتیجه‌ی بنچ‌مارک‌ها هم تغییری نمی‌کند چرا که حافظه نقشی مثل پردازنده‌ی اصلی یا گرافیکی ندارد، صرفاً محلی برای عبور و نگه‌داری موقتی داده است. پردازنده است است نتایج بنچ‌مارک‌ها و در واقع روان بودن سیستم را مشخص می‌کند.

بنچ‌مارک رم 4 ، 8 و 16 گیگابایتی در سنگین‌ترین نرم‌افزارها

ادوبی پریمیر یکی از نرم‌افزارهای ویرایش ویدیو است و طبعاً به منابع زیادی برای تبدیل ویدیو نیازمند است. نتیجه‌ی استفاده از 4 ، 8 و 16 گیگابایت رم به صورت زیر است:

بنچ‌مارک ادوبی پریمیر و تأثیر رم 4 ، 8 و 16 گیگابایتی بر سرعت پردازش

17 دقیقه ویدیو متشکل از تعداد زیادی کلیپ، تصویر و صدا تبدیل شده است. در زمان تبدیل تا 12 گیگابایت حافظه اشغال می‌شود. نتیجه برتری رم 16 گیگابایتی است اما اختلاف با حالت 8 گیگابایتی فقط 3 تا 4 درصد است! با کاهش رم به 4 گیگابایت، سرعت تبدیل نزدیک به 40 درصد کمتر شده است.

آزمون بعدی سون‌زیپ است و مقدار زیادی فایل فشرده می‌شود. با افزایش اندازه‌ی دیکشنری از 32 مگابایت پیش‌فرض به 64 مگابایت، مقدار رم مورد نیاز از 1.7 گیگابایت به 3.1 مگابایت افزایش پیدا می‌کند. باز هم پیش‌تر برویم و اندازه‌ی دیکشنری را به 128 مگابایت برسانیم، میزان استفاده از رم 6.1 گیگابایت خواهد بود. بنابراین تک‌اسپات از 512 مگابایت استفاده کرده تا میزان استفاده از رم 24 گیگابایت شود! در این شرایط Pagefile ویندوز مورد استفاده قرار می‌گیرد و در حقیقت درایو SSD به کمک رم می‌شتابد.

نتیجه‌ی بنچ‌مارک به صورت زیر است:

بنچ‌مارک سون‌زیپ و تأثیر رم 4 ، 8 و 16 گیگابایتی بر سرعت پردازش

بنچ‌مارک سون‌زیپ و تأثیر رم 4 ، 8 و 16 گیگابایتی بر سرعت پردازش

همان‌طور که می‌بینید اثر رم بر سرعت فشرده‌سازی فایل‌ها بسیار زیاد است اما یادتان باشد که میزان فشرده شدن فایل، با تنظیمات نهایی سون‌زیپ، فقط چند درصد بهبود پیدا می‌کند و در حقیقت بهتر است برای فشرده‌سازی سریع، تنظیمات بهینه‌تری استفاده شود.

بنچ‌مارک در نرم‌افزارهای مهندسی و محاسباتی

SPECwpc V1.2 بنچ‌مارکی محاسباتی است که معمولاً مقدار زیادی حافظه‌ی رم نیاز دارد. این بنچ‌مارک به نوعی در ارزیابی سیستم‌های پردازشی و مهندسی مفید واقع می‌شود و معیار خوبی برای عموم کاربردها و بازی‌ها نیست.

Blender برای ایجاد محتوای سه‌بعدی، Lammps برای شبیه‌سازی دینامیک ذراتی در ابعاد مولکولی و اتمی کاربرد دارد، NAMD هم بنچ‌مارک دیگری برای محاسبات سریع دینامیک مولکولی و مولکول‌های زیستی است و در نهایت Rodinia در طراحی معماری محصولاتی مثل پردازنده‌ی گرافیکی و شبیه‌سازی عملکرد مفید واقع می‌شود.

امتیازات به دست آمده به صورت زیر است، در هر بخش مقدار رم استفاده شده به عنوان تیتر گراف ذکر شده است.

چند گیگابایت رم لازم داریم؟ تفاوت عملکرد رم 8 و 16 گیگابایتی چقدر است؟

بنچ‌مارک SPECwpc V1.2 Blender و تأثیر رم 4 ، 8 و 16 گیگابایتی بر سرعت پردازش

بنچ‌مارک SPECwpc V1.2 Lammps و تأثیر رم 4 ، 8 و 16 گیگابایتی بر سرعت پردازش

بنچ‌مارک SPECwpc V1.2 NAMD و تأثیر رم 4 ، 8 و 16 گیگابایتی بر سرعت پردازش

بنچ‌مارک SPECwpc V1.2 Rodinia و تأثیر رم 4 ، 8 و 16 گیگابایتی بر سرعت پردازش

همان‌طور که می‌بینید رم 4 گیگابایتی برای یک سیستم مهندسی واقعاً کم است اما تفاوت بین سیستمی با 8 گیگابایت رم و سیستم با 16 گیگابایت حافظه، نسبتاً کم و گاهش ناچیز است.

بنچ‌مارک سیستمی با رم 4، 8 و 16 گیگابایت در بازی‌ها

سرعت اجرای چند بازی مختلف در گراف‌های زیر ذکر شده و دقت کنید که میزان استفاده از رم در کنار اسم بازی ذکر شده است. همواره در کنار بازی اپلیکیشنی مثل مرورگر کروم با ده‌ها تب باز اجرا شده تا رم به خوبی اشغال شود.

سرعت اجرای بازی GTA V با سیستمی که 4، 8 و 16 گیگابایت حافظه دارد.

سرعت اجرای بازی Batman: Arkham Knight با سیستمی که 4، 8 و 16 گیگابایت حافظه دارد.

سرعت اجرای بازی F1 2015 با سیستمی که 4، 8 و 16 گیگابایت حافظه دارد.

این بار نتیجه بسیار جالب است. با وجود اینکه 65 تب در مرورگر کروم باز شده و هنگام اجرای بازی سنگین GTA V و بتمن چیزی در حد 9 و 9.8 گیگابایت رم استفاده شده، سرعت اجرای بازی به کمک رم 16 گیگابایتی فقط 1 درصد بهتر از رم 8 گیگابایتی است. بهتر است بگوییم برای یک سیستم گیمینگ هم 8 گیگابایت رم کفایت می‌کند، مگر آنکه 3 کارت گرافیک رده اول در حالت SLI یا CrossFire روی آن نصب شده باشد!

جمع‌بندی، چند گیگابایت رم تهیه کنیم؟

با توجه به بنچ‌مارک‌ها، اگر سیستم حرفه‌ای مدنظرتان است، 8 گیگابایت رم اقتصادی‌ترین گزینه‌ی ممکن است. در صورتی که بودجه‌ی کمی داشته باشید و نخواهید نرم‌افزارهای سنگین مهندسی و محاسباتی اجرا کنید، 4 گیگابایت رم هم کفایت می‌کند.

در اغلب بنچ‌مارک‌ها، تفاوت بین رم 16 گیگابایتی و 8 گیگابایتی کمتر از 10 درصد است، حال آنکه قیمت در حد 90 درصد بیشتر می‌شود. به عبارت دیگر خرید 16 گیگابایت رم جز در مواردی خاص، توصیه نمی‌شود و بهتر است بودجه‌ی خود را برای بخش دیگری از سیستم مثل کارت گرافیک و پردازنده و حتی درایو SSD با ظرفیت بالاتر صرف کنید.