رم لپ‌تاپی یا SO-DIMM که SODIMM نیز گفته می‌شود، از نظر عملکرد و سرعت مشابه رم‌های دستاپی هستند و ویژگی اصلی این است که ابعاد کوچک‌تری دارند.

معمولاً رم‌های لپ‌تاپی سرعت‌های بسیار بالا و طبعاً توان مصرفی زیادی ندارند اما از نظر تایمینگ مشابه رم‌های دستاپی هستند. در ادامه با انواع DDR4 SO-DIMM و نسل‌های قبلی آشنا می‌شویم.

عبارت SO در ابتدای نام این نوع رم مخفف Small Outline به معنی ابعاد کوچک است. در حقیقت رم SO-DIMM در سیستم‌هایی به کار می‌رود که فضای موجود محدود است. در حقیقت طول این نوع خاص رم، نصف رم‌های معمولی است و در لپ‌تاپ‌ها، اولترابوک‌ها، مینی-پی‌سی‌هایی که مادربورد mini-ITX دارند و همین‌طور برخی پرینترهای قابل ارتقا و پیشرفته، تجهیزات شبکه مثل روتر و حافظه‌های تحت شبکه یا همان NAS به کار می‌رود.

رم SO-DIMM تقریباً نصف رم معمولی یا SDRAM فضا اشغال می‌کند

SO-DIMM در گذر زمان تغییر کرده و در واقع مثل رم‌های معمولی از نظر عملکرد و توان مصرفی، بهبود یافته است. ابعاد چندان تغییر نکرده ولیکن تعداد پین‌های کانکتور و محل خار با معرفی هر نسل جدید، تغییر کرده است. به لیست زیر دقت کنید:

  • SO-DIMM با 72 پین و تبادل 32 بیتی داده
  • SO-DIMM با 100 پین و دو خار (از اینپس تبادل 64 بیتی پشتیبانی شده است)
  • SO-DIMM با 144 پین و یک خار تقریباً در وسط کانکتور
  • DDR SO-DIMM و DDR2 SO-DIMM با 200 پین و یک خار در یک سمت که محل آن متغیر است
  • DDR3 SO-DIMM با 204 پین و یک خار تقریباً در وسط کانکتور (ابعاد کلی 67.6 در 31.75 میلی‌متر)
  • DDR4 SO-DIMM با 260 پین و یک خار بعد از پین 144 کانکتور (طول 2 میلی‌متر بیشتر از DDR3 SO-DIMM است، ابعاد کلی 69.6 در 30 میلی‌متر)
  • UniDIMM با 260 پین و یک خار که محلی متفاوت از DDR3 SO-DIMM دارد و برای تبدیل DDR3 و یا DDR4 به DDR4 به کار می‌رود (طول 2 میلی‌متر بیشتر از DDR3 SO-DIMM است، ابعاد کلی 69.6 در 30 و یا 69.6 در 20 میلی‌متر)

مورد آخر یعنی UniDIMM می‌تواند رم DDR3 و همین‌طور DDR4 را با 260 پین به کامپیوتر متصل کند و کاربری دو منظوره دارد.

تصویر زیر محل خار انواع DDR و DDR2 و DDR3 را نشان می‌دهد:

خار رم‌های DDR و DDR2 و DDR3

رم‌های SO-DIMM صرفاً برای فضای کوچک طراحی شده‌اند و از نظر عملکرد و توان مصرفی، تقریباً با انواع معمولی، یکسان هستند. البته در لپ‌تاپ‌ها و اولترابوک‌ها با توجه به مقوله‌ی عمر باتری، از رم‌هایی با سرعت کلاک پایین‌تر استفاده می‌شود و طبعاً رم کمتر داغ شده و نیازی به هیت‌سینک بزرگ نیست.

می‌توان با تبدیل مناسب، رم لپ‌تاپی را روی مادربوردهای بزرگ دستاپی نصب کرد، مثل تصویر زیر که 204 پین کانکتور را به 240 پین تبدیل می‌کند:

تبدیل رم لپ‌تاپی به دستاپی با مبدل 204 به 240 پین (نوع DDR3)

رم‌های SO-DIMM دارای کد تصحیح خطا نیز تولید می‌شوند. به این رم‌ها SO-CDIMM گفته می‌شود که مثل دیگر رم‌های مجهز به ECC، کاربری سروری و ایستگاه پردازشی دارند و طبعاً قیمتشان بیشتر است.

اینتوتک