در هدست 5.1 و 7.1 کاناله ، Soundstage یا تفکیک صدا با استفاده از چندین بلندگو در گوشی چپ و راست، بهبود یافته و صدا حالت محیطی و سه بعدی دارد.

هدست‌‎های 7.1 کاناله‌ی مجازی هم با الگوریتم‌های نرم‌افزاری این کار را انجام می‌دهند.

تفکیک و کیفیت صدا

تفکیک صدا هم شامل تفکیک اصوات سازهای مختلف و به طور کلی صداهایی با فرکانس‌های متفاوت است و هم تفکیک مکانی یا به عبارتی مشخص کردن جهت بلندگوهایی که در اطراف شخص چیده شده را شامل می‌شود.

جهت صدا و سیستم 5.1 و 7.1

در یک سیستم صوتی ساده مثل اسپیکر 2.1 کاناله، صدای بلندگوی سمت چپ و راست یکی نیست یا در واقع اگر موسیقی شما حالت استریوی واقعی داشته باشد، صدایی که از سمت چپ شنیده می‌شود با صدای سمت راست متفاوت است.

تفکیک جهتی سیستم صوتی زمانی خوب است که صدای سمت چپ و راست یا به طور کلی صدای جهات مختلف، تداخلی با صدای دیگر جهت‌ها نداشته باشد و رویشان تأثیر نگذارد.

در یک سیستم 5.1 و 7.1 هم صدای بلندگوهای جانبی یا سراند Surround و همچنین سمت پشت Rear با بلندگوهای سمت جلو یا Front بسته به تنظیمات صدای سیستم، می‌تواند متفاوت باشد.

آشنایی با هدست 5.1 و 7.1 کاناله و اسپیکرهای چند کاناله

در سیستم 7.1 چیدمان و نام اسپیکرها مطابق شکل زیر است:

آشنایی با هدست 5.1 و 7.1 کاناله و اسپیکرهای چند کاناله

و این هم یک سیستم 5.1 کاناله:

آشنایی با هدست 5.1 و 7.1 کاناله و اسپیکرهای چند کاناله

سیستم‌های اسپیکر یا هدست و دیگر انواع ممکن است با استفاده از الگوریتم‌هایی خاص، صدا را به صورت سه‌ بعدی مجازی درآورند. در تنظیمات برخی نرم‌افزارها، عبارتِ مثل Virtual Surround دقیقاً به همین موضوع اشاره می‌کند که صدا واقعاً سه بعدی نیست و به اصطلاح جلو و عقب نمی‌شود. تنها ممکن است به نظر برسد که کاربر صدا را از سمت پشت می‌شنود، گویی که اسپیکری پشت سر وی قرار گرفته است.

آشنایی با هدست 5.1 و 7.1 کاناله و اسپیکرهای چند کاناله

کارت صدا و خروجی‌های آن

قبل از خرید هدست یا اسپیکر به پورت‌های خروجی کارت صدا توجه کنید. لپ‌تاپ‌ها معمولاً فقط یک خروجی هدفون دارند که برای هدست‌ها و اسپیکرهای 2 کاناله کفایت می‌کند. اما مادربوردهای معمولی و رده بالا اکثراً دارای 6 خروجی و ورودی صدا هستند که از میان این 6 پورت، 4 مورد آن برای اتصال یک هدست یا اسپیکر 7.1 کاناله کافی است.

اگر کامپیوتر شما خروجی 7.1 کاناله نداشته باشد می‌بایست به فکر تهیه کارت صدای جداگانه باشید. چیزی مثل تصویر زیر:

کیفیت صدا

در بررسی کیفیت باید فرکانس‌های مختلف به درستی بازسازی شوند و با شدت صوتی که با توجه به سیگنال صدا مشخص می‌شود، پخش شوند.

یک سیستم بی‌کیفیت وقتی صدای باس زیاد می‌شود، صداهای فرکانس بالا و یا همان صداهای زیر را بد پخش می‌کند. عکس ‌آن هم ممکن است صادق باشد یعنی صداهای نازک یا زیر خوب پخش شود اما صداهای بم یا فرکانس پایین، ضعیف بازسازی شوند.

نمودار زیر پاسخ فرکانسی دو ایرباد (ایرفون یا همان هدفون‌های کوچکی که در گوش جای می‌گیرند) را مشاهده می‌کنید. در فرکانس‌های کم پاسخ فرکانسی ایربادی که با رنگ آبی مشخص شده بهتر از مدل دیگر است:

آشنایی با هدست 5.1 و 7.1 کاناله و اسپیکرهای چند کاناله

انواع هدست، استریو، 5.1 و 7.1 واقعی و مجازی

برخی هدست‌ها از چندین درایور در گوشی چپ و راست استفاده می‌کنند تا واقعاً جهت صدا را تغییر دهند. مدل‌های 5.1 و حتی 7.1 در بازار موجود است. گونه‌ی دیگر هدست‌هایی است که صدا را به شکل مجازی به صورت 5.1 یا 7.1 کاناله پخش می‌کنند. این دسته متداول‌تر هستند اما بازی‌خورها و گیمرها دسته‌ی اول را بیشتر دوست دارند چرا که صدا به واقعیت سه بعدی بودن، قرابت بیشتری دارد.

در عوض افرادی که هدست را هم برای بازی و هم برای کاربردهایی مثل گوش دادن به موسیقی تهیه می‌کنند، مدل‌های 5.1 و 7.1 مجازی را ترجیح می‌دهند. این نوع هدست‌ها از نظر کیفیت درایو استفاده شده و قطر آن و نیز هزینه‌ی تمام شده، مقرون به صرفه‌تر هستند.

اکثر مدل‌ها دارای کارت صدای داخلی هستند و با پورت USB به وسایل مختلف وصل می‌شوند. اما برخی به جای USB، دارای 3 یا 4 فیش صدا هستند. یک فیش برای Center و LFE یا همان ساب‌ووفر، سه فیش دیگر برای جفت اسپیکرهای سمت جلو، کنار و پشت.

هدست‌های 5.1 واقعی باید چند درایور ارزان‌تر و با قطر کمتر را به کار گیرند که اثر آن کاهش کیفیت صدا است.

در عوض وقتی در محیط بازی قرار می‌گیرید، صدای باد، پر کردن خشاب اسلحه، فریاد و انفجار و حتی صدای پای دشمنی که به شما نزدیک می‌شود، واقعی‌تر است و جهت‌گیری بهتری دارد.

بسته به کاربرد انتخاب کنید

اگر به دنبال هدست‌های 5.1 یا 7.1 می‌گردید، روی بسته‌بندی محصول به دنبال عبارتی غیر از Stereo که همان هدست‌های ساده است باشید.

اگر جزء گیمرها هستید، مراقب باشید که واژه‌ی Virtual یا Virtual Dolby روی بسته‌بندی محصول دیده نشود. دنبال 5.1 یا 7.1 واقعی باشید. اگر هم برای بازی و هم برای موسیقی هدست تهیه می‌کنید، مدل‌های 5.1 و 7.1 مجازی بهترین گزینه هستند.