معرفی کارت گرافیک‌های RX 6000 ای‌ام‌دی و بررسی مشخصات و عملکرد

کمپانی ای‌ام‌دی چندی پیش نسل جدید کارت گرافیک‌های خویش که سری Radeon RX 6000 است را معرفی کرد. AMD سه مدل برتر این نسل که RX 6900 XT  و RX 6800 و RX 6800 XT است را معرفی کرده که در قیاس با محصولات سال پیش، به مراتب قوی‌تر هستند. معماری این کارت گرافیک‌ها دقیقاً همان چیزی است که در کنسول بازی پلی‌استیشن ۵ و ایکس باکس وان سری X و S به کار رفته اما قدرت پردازشی بیش از کنسول‌های نسل جدید است.

در ادامه با سه مدل برتر این نسل، قیمت و مشخصات کارت گرافیک‌ها آشنا می‌شویم.

از چند ماه پیش گیمرها و علاقه‌مندان به سخت‌افزار، شایعات و اخبار درز کرده در مورد Big Navi که در واقع بزرگ‌ترین تراشه‌ی گرافیکی نسل جدید ای‌ام‌دی است را دنبال می‌کردند و سوالی که در ذهن بسیاری مطرح بوده، این است که در این نسل ای‌ا‌م‌دی پیشتاز است یا انویدیا و کارت گرافیک‌های RTX 3000؟

مشخصات کارت گرافیک سری AMD RX 6000

مشخصه‌های اصلی و کلیدی این مدل به صورت زیر است:

نکته‌ی جالب این است که نسل‌های اخیر کارت گرافیک‌های ای‌ام‌دی با وجود اینکه روی کاغذ، توان خام پردازشی بالاتری نسبت به محصولات مشابه انویدیا داشتند، اما در نهایت در بازی‌ها، کارت گرافیک‌های انویدیا کمی برتری نشان می‌دادند. به عبارت دیگر قدرت خام بر حسب گیگافلاپس، تنها عامل تعیین‌کننده نبود.

در این نسل محصولات ای‌ام‌دی روی کاغذ، قدرت پردازشی کمتری دارند اما شاید بهره‌مندی از فاکتورهایی نظیر Infinity Cache، کفه‌ی ترازو را به سمت AMD سنگین کند و وضعیت برعکس شود.

شاید با گیگافلاپس و ترافلاپس آشنایی ندارید، در این صورت بهتر است مقاله‌ی زیر را مطالعه فرمایید.

بررسی مشخصات و عملکرد RX 6800 XT

این کارت گرافیک از نظر قیمتی باید با RTX 3080 انویدیا رقابت کند که البته ۵۰ دلار گران‌تر است و متأسفانه به دلیل کمبود موجودی بازار، شاید با قیمت‌های بالاتر در دسترس عموم قرار گیرد. RX 6800 XT کارت گرافیکی است با ۷۲ واحد پردازشی است که سرعت آن حین بازی، ۲۰۱۵ مگاهرتز و در حالت بوست ۲۲۵۰ مگاهرتز است. هر واحد پردازشی طبق معمول از ۶۴ هسته‌ی شیدر تشکیل می‌شود و البته به ازای هر واحد پردازشی، یک واحد شتاب‌دهی محاسبات Ray Tracing نیز در نظر گرفته شده است. ۱۲۸ مگابایت کش بی‌نهایت یا Infinity Cache و ۱۶ گیگابایت حافظه‌ی GDDR6 در کنار تراشه‌ی مرکزی قرار گرفته و توان طراحی حرارتی ۳۰۰ وات است.

قدرت پردازشی خام این کارت گرافیک ۲۰.۷ ترافلاپس است! البته RTX 3080 انویدیا ۲۹.۸ ترافلاپس قدرت پردازشی خام دارد اما بخشی از این قدرت خام به محاسبات عدد صحیح ۳۲ بیتی تعلق می‌گیرد. مشخص نیست که آنچه ای‌ام‌دی اعلام کرده، مجموعه قدرت پردازشی در محاسبات عدد صحیح و عدد اعشاری و به زبان خلاصه، FP32 و INT32 است یا خیر. اگر مجموع این دو عدد اعلام نشده باشد، احتمالاً این دو کارت گرافیک در یک رده‌ی عملکردی قرار می‌گیرند. لذا باید صبر کنیم و نتیجه‌ی بنچ‌مارک‌ها را مقایسه کنیم.

علاوه بر این ای‌ام‌دی کش ۱۲۸ مگابایتی که نام آن را کش بی‌نهایت یا Infinity Cache گذاشته، در تراشه‌ی مرکزی پیش‌بینی کرده که عملاً پهنای باند موثر حافظه را در حد ۲ برابر می‌کند که موضوع مهمی است. در واقع شاید بشود گفت که سطح جدیدی از کش اضافه شده است. ادعای ای‌ام‌دی این است که این کش، ۱۰ درصد توان مصرفی را بیشتر می‌کند اما ۱۱۷ درصد پهنای باند حافظه را افزایش می‌دهد! لذا می‌تواند گفت که عملاً پهنای باند حافظه‌ی RX 6800 XT در حد ۹۷۲ گیگابیت بر ثانیه است که تفاوت زیادی با RTX 3080 انویدیا دارد.

از طرفی مقدار VRAM این کارت گرافیک ۱۶ گیگابایت است که ۶۰ درصد بیشتر از رم ویدیویی RTX 3080 است. البته مشخص نیست که آیا این مقدار رم واقعاً موردنیاز است یا خیر و شاید ۱۰ گیگابایت رم RTX 3080 کفایت می‌کند و در واقع ۱۶ گیگابایت حافظه، برتری خاصی محسوب نمی‌شود.

توان طراحی حرارتی این مدل ۳۰۰ وات است که ۲۰ وات کمتر از RTX 3080 است. البته در تست‌های عملی، RTX 3080 حدود ۳۳۰ وات انرژی مصرف کرده است.

اما مقوله‌ی عملکرد و سرعت اجرای بازی‌ها: در تصویر زیر نمودار مقایسه‌ی این دو محصول را مشاهده می‌کنید که البته توسط ای‌ام‌دی منتشر شده و مشخص نیست چقدر به واقعیت نزدیک است. شاید ای‌ام‌دی بازی‌هایی که برتری نسبی با معماری RDNA 2 است را برای تست انتخاب کرده و متأسفانه در هیچ یک از بازی‌ها، Ray Tracing فعال نشده است. اما به نظر می‌رسد که در رزولوشن 4K، برتر نسبی با RX 6800 XT ای‌ام‌دی است در حالی که کم‌مصرف‌تر است و ۵۰ دلار ارزان‌تر است.

بررسی مشخصات و عملکرد RX 6800

این کارت گرافیک ۵۷۰ دلاری، ۶۰ واحد پردازشی دارد. سرعت پایه و سرعت بوست آن کمی پایین‌تر از RX 6800 XT است و توان مصرفی آن هم ۲۵۰ وات است. اما مقدار کش بی‌نهایت و حافظه‌ی GDDR6 مثل دو مدل دیگر است.

قدرت خام پردازشی این مدل، ۱۶.۲ ترافلاپس است. این عدد را با قدرت پردازشی خام گرافیک PS5 و Xbox One Series X و S مقایسه کنید که ۱۰.۳ و ۱۲ ترافلاپس است. روشن است که برتری با کامپیوترهای گیمینگ رده اول است. رقیب این مدل در محصولات انویدیا، RTX 3070 است. عملکرد تقریباً مشابه است اما مقدار حافظه‌ی GDDR6 دو برابر است! که شاید در برخی بازی‌ها و کاربردهای خاص، بسیار موثر واقع شود. نمودار زیر مقایسه‌ای بین عملکرد این دو کارت گرافیک در تعدادی از بازی‌های سنگین امروزی است:

برتری نسبی با کارت گرافیک ای‌ام‌دی است. اما آیا در رزولوشن فول‌ اچ‌دی و در سایر بازی‌ها و همین‌طور در صورت فعال کردن رهگیری پرتوی نور، باز هم برتری نسبی با کارت گرافیک ای‌ام‌دی است؟ باید صبر کرد و پاسخ این سوال را در بررسی‌های تخصصی و بنچ‌مارک‌ها جستجو کرد.

بررسی مشخصات و عملکرد RX 6900 XT

بهترین محصول جدید ای‌ام‌دی برای گیمرها، RX 6900 XT نام دارد. تراشه‌ای بزرگ به همراه ۱۶ گیگابایت حافظه‌ی GDDR6 و کش ۱۲۸ مگابایتی اینفینیتی. در این مدل از ۸۰ واحد پردازشی ۶۴ هسته‌ای استفاده شده و سرعت آن در حالت پایه و بوست به ترتیب ۲۰۱۵ و ۲۲۵۰ مگاهرتز است.

قدرت خام این کارت گرافیک، حدود ۲۳ ترافلاپس است. نمودار زیر مقایسه‌ی عملکرد این کارت گرافیک با RTX 3090 انویدیا است. رزولوشن اجرای بازی‌ها باز هم 4K است و متأسفانه Ray Tracing فعال نیست.

این بار برتری با محصول انویدیا است اما نکته‌ی جالب این است که کارت گرافیک برتر سری RX 6000، حدود ۱۰۰۰ دلار قیمت‌گذاری شده در حالی که RTX 3090 انویدیا، حدود ۱۵۰۰ دلار هزینه دارد. با این تفاوت فاحش قیمت، جالب است که عملکرد دو کارت گرافیک نزدیک است.

جمع‌بندی و سخن آخر

هنوز برای نتیجه‌گیری در خصوص این که کارت گرافیک‌های RX 6000 بهتر است یا RTX 30، نمی‌توان قضاوت قطعی کرد. روی کاغذ برخی فاکتورها نظیر مقدار رم ویدیویی و کش اینفینیتی برتری ای‌ام‌دی را نشان می‌دهد. با وجود اینکه رهگیری پرتوی نور در بنچ‌مارک‌های ارایه شده توسط ای‌ام‌دی فعال نبوده، ای‌ام‌دی مدعی است که عملکرد هر واحد پردازشی یک Ray Accelerator، در محاسبات مربوط به رهگیری پرتوی نور ۱۰ برابر سریع‌تر از شیدرهای معمولی است. لذا به نظر می‌رسد که در این عرصه هم محصولات ای‌ام‌دی نقطه‌ضعف نداشته باشند.

قیمت‌های تعیین شده توسط AMD رقابتی و قدری پایین‌تر از کارت گرافیک‌های انویدیا است. به خصوص مدل پرچم‌دار که ۵۰۰ دلار ارزان‌تر از محصول پرچم‌دار رقیب است.

کارت گرافیک‌های RX 6800 و RX 6800 XT و RX 6900 XT به ترتیب ۶۰ و ۷۲ و ۸۰ واحد پردازشی یا CU دارند در حالی که سونی در PS5 از کارت گرافیکی با معماری مشابه که ۳۶ واحد پردازشی دارد، استفاده کرده است و مایکروسافت در Xbox One Series X هم از تراشه‌ای با ۵۲ واحد پردازش گرافیکی استفاده کرده است. البته سرعت کلاک هم پایین‌تر است و لذا عملکرد ضعیف‌تر از کارت گرافیک‌های نسل بعدی ای‌ام‌دی است.

ای‌ام‌دی در بازار CPU هم با معماری Zen 2 و Zen 3 و مادربوردهایی با چیپ‌ست X570 که قابلیت‌های زیادی دارد، به نوعی گوی سبقت را از اینتل ربوده و رقابت جدی‌تر می‌شود. برخی کاربران که عادت دارند پردازنده‌ی اینتل را در کنار کارت گرافیک‌های انویدیا استفاده کنند و پردازنده‌های ای‌ام‌دی را در کنار کارت گرافیک‌ها ای‌ام‌دی، از پیشرفت ای‌ام‌دی خشنود هستند اما در واقع می‌توانید پردازنده‌های اینتل را هم در کنار کارت گرافیک‌های ای‌ام‌دی قرار دهید و عملکرد بهینه‌ای را تجربه کنید.

اینتوتک