مانیتور و بررسی سلامت باتری لپ‌تاپ با 5 نرم‌افزار کاربردی

باتری لپ‌تاپ یکی از مهم‌ترین اجزای آن است؛ بدون باتری خوب، لپ‌تاپ چیزی جز یک دستاپ ضعیف و کوچک نیست که متأسفانه قیمت بالاتری هم دارد.! در ادامه چند نرم‎افزار برای بررسی وضعیت باتری و عمر باتری معرفی می‌کنم.

عمر باتری لپ‌تاپ نشانه‌ای میزان کارکرد آن است ولیکن همیشه هم اینطور نیست. ممکن است برخی نرم‌افزارها و نیز ویروس‌ها! کاری کنند که توان مصرفی پردازنده یا سایر قطعات داخلی زیاد شود و به نظر برسد که باتری لپ‌تاپ فرسوده شده و مقداری از ظرفیت مفید خود را از دست داده است.

بنابراین به نرم‌افزارهایی نیاز داریم که سرعت دشارژ شدن باتری لپ‌تاپ را با دقت بیشتری اندازه‌گیری کنند و اطلاعات دقیق‌تر از وضعیت توان مصرفی به ما بدهند.

اگر باتری لپ‌تاپ بیش از حد کار کرده باشد، راهی جز تعویض آن باقی نمی‌ماند ولیکن اگر توان مصرفی سیستم به دلیل ناشناخته‌ای افزایش پیدا کرده، باید مشکل را برطرف کرد.

BatteryInfoView

نرم‎‌افزار ساده و سبکی که اطلاعات مفیدی در مورد باتری به ما می‌دهد. این نرم‌‍افزار رایگان را از اینجا دانلود کنید. پس از نصب و اجرا، می‌توانید دو گروه اطلاعات را بررسی کنید، گروه اول اطلاعات اصلی نظیر شارژ فعلی (Current Capacity) و ظرفیت فعلی (ّFull Charged Capacity) و درصد سلامتی باتری (Wear Level) که حاصل تقسیم دو کمیت قبلی است:

[caption id="attachment_12091" align="aligncenter" width="623"] نرم‌افزار بررسی وضعیت باتری BatteryInfoView[/caption]

گروه دوم اطلاعات شامل مواردی مثل وضعیت استفاده (Power State) که شارژ یا دشارژ شدن را مشخص می‌کند، ولتاژ و نرخ شارژ یا دشارژ (وات) است. می‌توان فرکانس اندازه‌گیری کمیت‌های اشاره شده را به دلخواه تنظیم کرد. حتی امکان گرفتن خروجی به صورت یک فایل متنی هم پیش‌بینی شده است.

[stextbox id="think"]دقت کنید که منظور از Wear Level از نظر لغوی سطح فرسایش باتری است و اصطلاحاً به معنی درصد بخش سالم آن است.[/stextbox]

BatteryMon

این نرم‌افزار کمی جالب‌تر از نرم‌افزار ساده‌ی فوق طراحی شده و اطلاعات را به صورت گراف هم نمایش می‌دهد. برای دانلود به این آدرس سری بزنید. نمودار ظرفیت در گذر زمان چیزی است که به شما می‌گوید آیا وضعیت نزولی ظرفیت مفید باتری، طبیعی است یا ناگهان با شیب زیادی اتفاق می‌افتد و باید به دنبال چاره بود. حتی می‌توان تنظیمات لازم برای ارسال ایمیل اطلاع‌رسانی را هم انجام داد تا اگر اتفاق خاصی افتاد، ایمیلی برای خودتان ارسال شود تا سریعاً مطلع شوید. این نرم‌افزار یک ویجت ساده هم دارد.

[caption id="attachment_12092" align="aligncenter" width="640"] BatteryMon نرم‌افزار بررسی سلامت باتری[/caption]

وضعیت شارژ شدن یا نشدن باتری، میزان سلامت (Life Left بر حسب درصد) و مدت زمان روشن بودن ابزار همراه از جمله اطلاعات مفیدی است که در بخش سمت چپ نمایش داده می‌شود. برای استفاده از BatteryMon بهتر است در همان روزهای ابتدایی استفاده از لپ‌تاپ، آن را نصب کنید تا ظرفیت ابتدایی باتری و ظرفیت آن در گذر زمان، برای نرم‌افزار به صورت دقیق‌تری مشخص شود.

BatteryCare

این نرم‌افزار رایگان را از اینجا دانلود کنید. به شخصه BatteryCare را بیش از اپ‌های دیگر استفاده کرده‌ام چرا که یک مزیت مهم دارد: کالیبره کردن نمایش اطلاعات بر اساس روابط تجربی.

[stextbox id="info"]وقتی باتری لیتیوم یونی تا انتها خالی شود، به سلول‌های آن فشار مضاعف وارد شده و زودتر خراب می‌شود. بهتر است ظرفیت شارژ شده بین 40 تا 80 درصد در نوسان باشد تا عمر باتری بیشینه شود. دقت کنید که در این صورت حسگر اندازه‌گیری میزان شارژ باتری، از حالت کالیبره خارج می‌شود.[/stextbox]

همان‌طور که اشاره شد اشکالی که در صورت استفاده‌ی صحیح یعنی روش فوق پیش می‌آید، از حالت کالیبره خارج شده حسگر اندازه‌گیری شارژ باتری است ولیکن بهتر است باتری کالیبره نباشد و در عوض بیشتر عمر کند. محدوده‌‌ی کمتر از 5 درصد شارژ و همین‌طور زیر 25 درصد، محدوده‌ایست که وارد شدن به آن موجب تسریع فرآیند فرسایش باتری لیتیوم یون یا لیتیوم پلیمری می‌شود:

[caption id="attachment_12094" align="aligncenter" width="645"] کاملاً دشارژ شدن باتری، عمر مفید آن را کاهش می‌دهد.[/caption]

به هر حال اگر شارژ بین 40 تا 80 درصد یا مثلاً 25 تا 90 درصد در نوسان باشد، تشخیص میزان شارژ باقیمانده غیرممکن می‌شود. برای حل این مشکل نرم‌افزار BatteryCare مداوماً اطلاعات را بررسی می‌کند و اطلاعاتی نسبتاً کالیبره شده ارایه می‌کند.

[caption id="attachment_12093" align="aligncenter" width="323"] BatteryCare نرم‌افزار بررسی و نمایش وضعیت سلامتی باتری[/caption]

راه حل ساده‌ای برای کالیبره کردن واقعی باتری وجود دارد، کافی است یک بار آن را به طور کامل دشارژ کنید، مثلاً وارد بایوس لپ‌تاپ شوید و بگذارید آن قدر روشن بماند که خود به خود خاموش شود. قدم بعدی هم کاملاً شارژ کردن باتری است. باید لپ‌تاپ را بی کار رها کنید تا شارژ باتری به 100 درصد برسد. در این صورت حسگر اندازه‌گیری میزان شارژ باقیمانده کالیبره می‌شود.

BatteryBar

این نرم‌‎افزار را از این آدرس دانلود کنید. نرم‌افزار ساده‌ای که در ترِی (سینی یا Tray ویندوز بخش کنار ساعت است) ویندوز، آیکان وضعیت باتری نمایش می‌دهد و با استفاده از آیکان موردبحث، اطلاعات ساده و مفیدی در مورد باتری به دست می‌آورید. در حقیقت بررسی وضعیت فعلی باتری از طریق این نرم‌افزار، ساده‌تر و سریع‌تر از دیگر نرم‌افزارهای معرفی شده است. کافی است لحظه‌ای به سینی ویندوز نگاه کنید تا شمای کلی از وضعیت باتری به دست آورید، اگر روی آیکان آن کلیک کنید، اطلاعات کوتاه و مفیدی نمایش داده می‌شود:

[caption id="attachment_12095" align="aligncenter" width="308"] BatteryBar نرم‌افزار نمایش وضعیت باتری[/caption]

نسخه‌ی Basic این اپلیکیشن رایگان است و نسخه‌ی Pro آن با 4 دلار هزینه، امکان سفارشی‌سازی نمایش اطلاعات را به شما می‌دهد.

Windows 10 Battery Saver

این ابزار ویندوزی هم چیزی است که به زودی بیشتر با آن مواجه می‌شویم چرا که بخشی از ویندوز 10 است. در ویندوز 10 می‌توان اپ Settings را اجرا کرد و از مسیر System > Battery Saver > Battery Saver Settings تنظیمات مربوط به حفظ باتری را تغییر داد. تیک باکس نمایش میزان شارژ باتری را بگذارید و شیوه‌ی نمایش را انتخاب نمایید:

[caption id="attachment_12096" align="aligncenter" width="640"] تنظیمات Battery Saver ویندوز 10[/caption]

دقت کنید که با فعال کردن حالت Battery Saver می‌توان پردازش‌هایی که در پس‌زمینه اجرا می‌شوند را محدود کرد و از این طریق عمر باتری را افزایش داد ولیکن بهتر است در انتخاب این گزینه تأمل کنید چرا که ممکن است عملکرد ویندوز را تا حدی کاهش دهد. 

مزیت این ابزار اصلی ویندوز در این خلاصه می‌شود که تخمینی از میزان مصرف باتری وای-فای، نمایشگر و سایر بخش‌های سیستم را به شما اعلام می‌کند و لذا کنترل هوشمندانه‌تری روی مصرف باتری لپ‌تاپ خود خواهید داشت. البته اشکالی هم متوجه آن است: نمایشی از میزان ظرفیت مفید باتری در گذر زمان ارایه نمی‌کند. اما در مجموع دانستن توان مصرفی اجزای سخت‌افزار مفیدتر از دانستن ظرفیت مفید باتری و درصد سلامتی آن است.

منبع: MakeUseOf

 [stextbox id="comment"]شما چه نکات و نرم‌افزارهایی برای مانیتور کردن و افزایش عمر باتری در ذهن دارید؟[/stextbox]